zondag 20 juli 2014

C: Fruitleer maken

  
Een van de redenen waarom ik een paar jaar geleden een dehydrator kocht, was vanwege het kunnen verwerken van allerlei fruitoogst uit de tuin. Want het meest voor de hand liggende is namelijk meestal om fruit te verwerken tot jams of siropen, en ik ben daar eigenlijk niet zo van. Tenminste, niet van alle suiker die daar in moet om het voor langere tijd houdbaar te maken.

Het voordeel van drogen (dehydreren) is dat je geen suiker nodig hebt voor de houdbaarheid, want door het drogen is het vocht geheel (of grotendeels) weg waardoor schimmel geen (of veel minder) kans maakt. En vaak bevat rijp fruit van zichzelf genoeg (fruit-)suikers voor een natuurlijk zoete smaak. Sterker nog, door het drogen wordt de smaak juist veel intenser. Veel lekkerder en gezonder dus.
Het maken van 'fruitleer' is nou bij uitstek ideaal om te maken in een dehydrator. Het kán overigens ook in een gewone oven (op een hele lage stand) maar ik was daar zelf iets minder over te spreken. Vooral omdat de oven dan hééél lang in gebruik is. (Het duurt namelijk wel eventjes om al het vocht uit het rijpe fruit te laten drogen.) Maar mocht je dat geen probleem vinden dan is het zeker een mogelijke optie.

Want nu is het zomer in Nederland, de tijd van veel vers fruit. We zijn begonnen aan de zogenaamde 'hondsdagen'. De periode van  grofweg 20 juli - 20 augustus waarin het vaak warm en broeierig is met veel kans op onweer. Goed groeiweer! Ook zijn we letterlijk én figuurlijk in de pruimentijd beland. Het is hier heerlijk stil en leeg want iedereen is in de hitte in de auto gestapt om in files naar Frankrijk te rijden, ofzo. Zo krijg je dus vanzelf rust in eigen land!  Hmmm.
En dat van die pruimen die van alle kanten nu worden aangeboden, daar maak ik dus lekker fruitleer van zodat we daar ook in het midden van de winter nog van kunnen genieten. Puur en ongezoet!

Eerst een kwestie van ontpitten, en genieten van die mooie kleuren. Pruimenpaars en okergeel past zo goed bij elkaar. Eclectische retrokleuren vind ik het, en iets voor een jazz-muziekje op de achtergrond.

In de keukenmachine is alles vermalen tot een papje. (Ik heb er ook nog een banaan en een restje ananas bijgedaan want die waren hier bijna over de top. Fruit rijpt zo snel nu.) Voor fruitleer zijn teflex-sheets heel handig, die kun je als accessoire bij de dehydrator kopen, want ze lekken en plakken niet. Als je fruitleer in de oven maakt leg je het op een siliconen ovenmatje of op bakpapier (niet op aluminiumfolie en ook niet rechtstreeks op de ovenplaat want daar ga je spijt van krijgen!)
En dan kan het drogen beginnen. Die droogtijd is afhankelijk van de ingestelde temperatuur, de dikte van de uitgestreken laag (liefst niet dikker dan 5 mm.) en de nattigheid van je papje. Ik droogde het op ongeveer 40 graden en dat duurde 16 uur. (Ja echt, zo lang dus.) Je kunt het ook iets warmer drogen, rond de 50 - 60 graden. Liever niet hoger.

Wat je dan overhoudt is een 'leerachtige' plak ingedroogd vruchtenpap. Heel geconcentreerd van smaak. Dus niet dat het naar leer smaakt.. maar het vóelt leerachtig. Vaak voelt het ook nog een klein beetje 'plakkerig', in de zin dat twee van die fruitplakken met een beetje voorstellingsvermogen na verloop van tijd aan elkaar zouden blijven plakken en moeilijk los te trekken zijn. Niet dat je vingers er meteen aan blijven plakken, dan is de droogtijd nog niet lang genoeg geweest.

Door het drogen is het fruitleer ook dunner geworden, doorschijnend zelfs. Mooi hè?

Je kunt het bewaren bij kamertemperatuur. Dan is het ongeveer een maand houdbaar in een glazen of luchtdichte pot. Als je het in de koelkast legt een stuk langer, en in de vriezer wel een jaar! Hoe dan ook, mits je het niet meteen oppeuzelt zul je moeten zorgen dat je het makkelijk kunt bewaren. Oprollen wordt het meest toegepast, hoewel het ook in platte stukjes geknipt/gescheurd kan worden.
Om dan samenkleven te voorkomen kun je stukjes bakpapier tussen de repen leggen.

Hier worden de bredere repen allemaal in één rol tegelijk opgerold.

Je kunt ook een plak fruitleer apart oprollen door het op een passend stuk plasticfolie te leggen waarvan de onderkant net een stukje omgeslagen ligt, en dan rollen.

Eventueel daarna in kortere pijpjes doormidden geknipt zodat het in een vrieszakje past. En natuurlijk altijd opschrijven wat erin zit, qua smaak.

Hoe gebruik je het?

Je kunt fruitleer zo eten. Een stukje afscheuren en, hup, je mond in. Laat het even zacht worden en proef hoe de smaken dan loskomen. kleine explosie! Heel handig ook voor onderweg want je hoeft niets te schillen en doordat het niet lekt krijg je er ook geen plakkerige handen van.
Je kunt het ook in allerlei vormen knippen als extra versiering (en smaak) bij toetjes. Als je een beetje handig bent kun je er zelfs 3D bloemenvormen mee maken, dát is pas een feestje om te eten!
Nou ja, eigenlijk voor alles waar je anders ook fruit voor zou gebruiken. In gebak meebakken, door smoothies heen, en als je het weer in een klein laagje water legt wordt het weer een zacht vruchtenpapje.

Mogelijke combinaties.

Bijna al het fruit is wel te gebruiken, en het leukste is natuurlijk om smaakcombinaties te gaan verzinnen. Je hoeft het niet bij fruit alleen te laten trouwens, ook groente kun je erin "verstoppen" en met kruiden kun je ook veel smaak bepalen. Het hoeft dan natuurlijk ook niet per se zoet te zijn, hartige groente-leer kan net zo lekker zijn. (Denk..tomaten met gemalen pijnboompitjes, basilicum en kruidenzout.... ik verzin maar wat? Lijkt me best lekker.)
Mocht je voor de zoete variant het fruitsuiker alleen niet zoet genoeg vinden dan kun je ook altijd wat honing toevoegen, of maple syrup, of agavesiroop of dadelstroop. In ieder geval wordt vloeibaar zoetstof aangeraden boven korreltjesuiker vanwege de textuur. Maar bedenk wel, door het drogen wordt het vanzelf al veel zoeter. (Want geconcentreerder.)

Enkele mogelijkheden om je lekker te maken:
-Ananas met banaan, waarover kokosrasp gestrooid voor het drogen.
-Blauwe bes met banaan.
-Appel met peer, waarover kaneel gestrooid voor het drogen.
-Abrikoos met pruim en vanille (peul of extract.)
-Aardbei met munt
-Ananas met mango.
-Banaan met honing en citroen
-Perzik met vanille (Peul of extract) waarover amandelschaafsel gestrooid voor het drogen.
-Bosvruchtenmix (Braam, framboos, blauwe bes, bosbes etc.)
-Kersen met banaan en limoen
-Google anders eens op fruitleer, of fruit leather voor meer inspiratie.

Oh.. de mogelijkheden zijn eindeloos eigenlijk. Bedenk wel dat het een niet té waterig papje kan worden dus hou daar rekening mee met je keuze (of voeg anders wat (meer) banaan toe, of laat het een poosje uitlekken in een kaasdoek.) En ga zoveel mogelijk uit van rijpe producten want die smaken het best. Geen schimmel- of beurse plekjes!
Mooi werkje voor de gelukkige thuisblijvers, toch? Veel plezier!

7 opmerkingen:

Truus zei

Bedankt voor het recept-lijkt me heerlijk en ga het zeker maken.
groetjes,Truus uit Drenthe

Unknown zei

bedankt zeg ,zelf heb ik een stockli met andere matjes ,ga vandaag proberen voor het eerst,

Phily zei

Gisteren heb ik een aardbeien-druiven-appel mengsel in de droogoven gedaan. Het heeft er een uur of 10 ingelegen voor het eindelijk droog was. Maar ik krijg de vellen er niet mooi af zoals jij! Ik moet ze er echt in kleine stukjes afschrapen. Heb je enig idee wat ik verkeerd heb gedaan?

cr-mics zei

Wat had je als onderlaag Phily? Ik krijg ze er namelijk ook alleen maar écht mooi af als ik de fijne sheets van Excalibur gebruik. Die zijn ideaal.

Phily zei

Ik had ze op de sheets van Excalibur gelegd! Op de onbedrukte kant. Ik weet niet of dat nog iets uitmaakt?

anja zei

Ik heb nog fruit in de diepvries. Kan ik dat ook gebruiken ?

cr-mics zei

Hallo Anja,

Ja hoor, geen probleem. Wel eerst ontdooien natuurlijk.
Groetjes Chantal