dinsdag 29 april 2014

C: Wéér meer moestuininspiratie

Ik schreef al eerder over inspiratie voor de moestuin op tv in de blogberichten: "Moestuininspiratie" en "Nog meer moestuininspiratie". Daar ging het vooral over wat er nu qua moestuinprogramma's te zien is op de Nederlandse en Engelse televisie. (En een beetje wat je terug kan vinden op internet over programma's die daar in het verleden zijn uitgezonden.) Als je zelf een moestuin hebt is dat namelijk heerlijk om naar te kijken, want je herkent er zoveel lief en leed van. Bovendien is ook óók nog eens leerzaam én toepasbaar want je zit in dezelfde klimaatzone.

Maar goed, er zit natuurlijk een gat in het aanbod, want er hoort natuurlijk óók iets van Belgische bodem bij. En dat is er, namelijk: "De moestuin volgens Wim". En ik ben er rijkelijk te laat mee om dit te ontdekken want het is al vanaf september op de buis, las ik. Vanavond de 18e aflevering al, om 20:00. Op België VIER.


Daar zit meteen ook het probleem want ik geloof niet dat we België VIER hier kunnen ontvangen, maar er zijn gelukkig veel videofilmpjes terug te kijken om je toch een idee te geven. Klik daarvoor op deze link.
Het zijn geen hele lange stukjes, hooguit een paar minuten. Ik geloof dat de uitzendingen zelf steeds ook maar iets van een kwartier duren (en daarmee komt het een héél klein beetje in de buurt van het moestuinprogramma wat Arjan Ederveen ooit maakte voor de VPRO in 2005 "Wroeten", wat helaas niet meer terug te kijken is.)

Maar dan nog zijn ook de kleine stukjes de moeite waard om te kijken. Heerlijk los en ongedwongen gefilmd en hapklaar gebracht. En voor mij is België ook een beetje thuis. (Als kind hebben we een tijdje in België gewoond en we hebben altijd (ook nu nog) zeer dicht bij de Belgische grens gewoond. Dus ik kom er vaak, en zonder ál te veel met clichés te gaan strooien.... het leven lijkt altijd wel een beetje gemoedelijker daar, meer ontspannen en zorgelozer. Een prima plek voor een moestuin dus! Waar we allemaal weer van mee kunnen genieten.

M: ketting van elastiekjes

Op de verjaardag van mijn oudste, 18 alweer, een mijlpaal!, hadden Chantal en ik het over ons blog, allerlei verhalen gingen over tafel en omdat het bijna pasen was kwam het verhaal van het rechtopstaande ei van vroeger weer boven. Inmiddels al op ons blog verschenen en terug te vinden als R: het ei van Columbus, geschreven door onze vader.  Ook hadden we het over de enorme hoeveelheid berichtjes van Chantal, cursussen bijna, en wanneer ik weer iets zou schrijven...
Tja, waarover dan?
En meteen had Chantal een idee, ze wees naar haar ketting die ik haar ooit voor haar verjaardag gegeven had. Oh jaaaa, daar is goed een blogje over te schrijven. Dat ik daar zelf niet op kwam...

(Selfie van Chantal)
Groots effect, makkelijk te maken, kost alleen wat elastiekjes en een klein sluitknopje/ringetje (hoe het echt heet weet ik niet), artistiek ook nog en ik heb het hier verder nog bij niemand gezien. Volumineus, zonder te zwaar te ogen, licht van gewicht, makkelijk om te doen, zonder moeilijke sluitinkjes. Eigenlijk ideaal dus.
Wij hadden het een tijd geleden samen gezien (2011 heb ik net berekend) in een mooi winkeltje in Amsterdam, het was leuk maar duur en we liepen weer verder. Amsterdam is groot! en er is veel te zien!! Maar het regende ook behoorlijk en we liepen als twee verzopen katjes dapper rond.


Dat hebben we trouwens wel vaker, dat we denken dat we dat zelf ook wel moeten kunnen. En als ik voor mezelf spreek: Als ik dat denk, koop ik het maar niet, want waarom zou ik? En zoals dat ook vaker gaat, loop je weer verder, zie je weer andere dingen, ook leuk en verdwijnt het langzaam naar de achtergrond. Of je wilt het proberen, maar hebt niet de spullen in huis, of... je probeert het en het valt toch behoorlijk tegen, of....
Maar nu was Chantal niet lang daarna jarig en zag ik gekleurde elastiekjes, in precies de kleuren van haar zomerpalet (was toch zomer? of zomer/lente?) en bijna de kleur van haar ogen.
En het ging goed, met een mooi resultaat. Geslaagd dus!


 De beschrijving:


formaat 5 cm, andere kleur, maar hetzelfde als Chantals ketting
Je neemt de elastiekjes. Voor het voorbeeld heb ik wat grotere elastiekjes gebruikt, dat maakt het wat duidelijker, maar zelf vind ik de lussen iets te groot en wordt de ketting iets "ielig". Te kleine elastiekjes maakt het juist weer "propperig" (en een hoop gepriegel) Voor de foto's heb ik de ketting op tafel gelegd. Zelf vind ik het makkelijker om de nieuwe lus steeds met mijn vingers in de lucht te houden en sneller te kunnen werken.



dit formaat is 7 cm




                                                    

en dan het lastigste stukje: het aan elkaar maken. Je pakt nu de allereerste lus en haalt die door de laatste dubbelgevouwen lus heen. Je vouwt die grote lus nu terug en zet hem vast met een ringetje of zo. Door in ieder geval de overgebleven lus en de twee andere lussen of door alle vier de lussen. Ik gebruikte een soort sluit/drukslotje wat je dicht kunt knijpen, maar een ringetje moet ook kunnen. Ik wilde het zo onopvallend en dus zo klein mogelijk hebben. Even gepriegel dus...

met een knijpsluitinkje (veel gepriegel)
of met een ringetje (iets minder gepriegel)

Maar dan is het klaar!



maandag 21 april 2014

C: Editie NL kippeninterview

Schreef ik in m'n vorige stukje nog dat er iets GROOTS stond te gebeuren met betrekking tot de kippen..vanmorgen was het ook zover. Kreeg namelijk de cameraploeg van RTL 4, Editie NL, over de vloer voor een heus kippeninterview!
Ze maken speciaal vanwege Pasen een item over hobbykippen in de achtertuin, en dat betekent dus ook dat het vanavond al zal worden uitgezonden.. aaaghr, spannend!

De kippen zelf waren er heel "chill" onder, helemaal niet bang voor de camera, vooral niet als er een paar verse meelwormpjes als lokmiddel gebruikt werden. Dus die zijn veelvuldig gefilmd. Ik daarentegen voelde een hééél klein beetje 'n inwendig stresskipje van binnen. Hopelijk zal dat op beeld niet erg overkomen. En gelukkig bestond de tv-ploeg uit heel gezellige mensen. Al was interviewster Arjanne zelf niet erg gesteld op kippen, vertelde ze. Die flappen zo eng met hun vleugels.

Maar gelukkig ging het allemaal redelijk goed. De kippen hebben niet met hun vleugels geflapt en ook ik kwam verrassend goed uit m'n woorden. (Ik neem toch wel aan dat ze de bloopers eruit knippen!?)
Ze hebben uiteindelijk ook zóveel gefilmd voor wat maar een klein stukje uitzending zal worden, dat ik werkelijk geen idee heb wat allemaal de montage zal overleven, maar ze maken er vast iets moois van.

De kippen vonden het in ieder geval helemaal niet erg, al die aandacht. Ook grijze poes Cous heeft zich behoorlijk voor de camera gewurmd met al haar sterallures. En Arjanne heeft op het eind zelfs kip Popo vast durven houden!

Dus we gaan het zien, vanavond.
Als er een link komt naar het filmpje over deze uitzending zal ik die zeker nog hieronder plaatsen. Maar voorlopig alleen de aankondiging: RTL 4, Editie NL, vanavond 2e paasdag, tussen 18:15-18:30 u. Kijken!

The day after:

Ah, de rust is weer wedergekeerd hier in de tuin. En al blijft het raar om jezelf op tv terug te zien, ik ben zeker wel tevreden over de uitzending. Ergens in m'n achterhoofd was ik een beetje bang geweest dat je al gauw als gek kippenvrouwtje overkomt, maar dat viel reuze mee! (Al zeg ik het zelf....)
Ben ook blij dat de verzorging van kippen óók aan bod kwam, en dat ze niet alleen maar een..."Ja leuk, kippen...DOEN!"-boodschap verkondigden. Hopelijk denken mensen namelijk wel goed na voor ze halsoverkop tot aanschaf overgaan, verblind door verse eitjes in het verschiet. 

Als je het terug wil zien kun je deze link volgen en het fragment "Kip, het meest veelzijdige huisdier" selecteren.  Of kijk bij de laatste video's van EditieNL hier.
Je kunt ook de hele uitzending terugkijken via deze link. Daar komen we na zo'n dikke 6 minuten aan de beurt.
Ik weet eerlijk gezegd niet hoe lang die linken actief blijven, dus vandaar dat ik ze er allemaal maar bijzet.

Er is ook een stukje tekst geschreven op de site van Editie NL, dat kun je hier lezen. Wat op zich wel grappig is want daarin staat weer een link naar míjn blog, namelijk over het verhaal over de biologische stadskip. 

We zullen zien of het hele optreden me geen windeieren (haha, flauw grapje) gaat geven. Niet dat ik ergens op uit ben eigenlijk, maar het is wel leuk als onze blog op deze manier wat meer aandacht krijgt. Ik vind het zelf namelijk hartstikke leuk om over onze "huis-tuin-en-keuken"-dingen te schrijven. Of dat nou over de moestuin, de beestjes of gerechten gaat. En ik vind het alleen maar nóg leuker als mensen het ook graag willen lezen natuurlijk! Dus stap je nu pas in, dan van harte welkom! 

dinsdag 15 april 2014

C: Doe het zelf: "Veren van klei"

Het is alweer een tijdje geleden dat ik deze veren maakte voor zowel An als Janneke, m'n twee dierenarts-vriendinnen die me met raad en daad bijstaan als er iets niet goed gaat met m'n beestjes. Vooral toen ik nét m'n kippetjes had en Fops de volgende dag al verkouden bleek (en later écht serieus ziek, klik hier) heb ik veel aan ze gehad. Op het moment dat de kippen in december vorig jaar voor het eerst eieren gingen leggen was het dus ook duidelijk dat zij in ieder geval een paar eitjes zouden krijgen, en dan ook nog een mooie eigengemaakte porseleinen veer erbij. Bovenstaande foto waren de eitjes voor An, die we vlak na de kerstdagen gingen opzoeken in België. Zij kreeg de speciale kersteitjes..

Ik weet.. het is wéér een kippengerelateerd verhaal aan het worden, maar wat kan ik zeggen? Het is bijna Pasen, daar horen toch eier-blogs bij? Bovendien, dacht ik zo, is dit toch best een goede gelegenheid om jullie te leren hoe je zelf veren van klei kunt maken? Ik ben per slot keramiek-docent. (In de instructie gebruik ik nu zelfdrogende klei i.p.v. porselein, want ik ga ervan uit dat niet iedereen toegang tot een keramiekoven heeft. Al maakt het materiaal trouwens voor de techniek niets uit.)
Is toch leuk voor op de Paastafel?

O, en voordat ik begin wil ik nog even kwijt dat er komende maandag iets GROOTS gaat gebeuren met betrekking tot de kippen. Ben er nu al een beetje zenuwachtig over. Durf het nog niet hardop te zeggen want hoewel de afspraak nu definitief is gemaakt, kan er natuurlijk altijd nog iets tussenkomen. (Wil alleen verklappen dat het niets te maken heeft met de komst van een nieuw kippetje, ofzo.. Blijf voorlopig bij de twee dames die ik heb. Maar wat het dan wel is....nog even geduld!)

Stap-voor-stap:

Wat je nodig hebt:
  • Zelfdrogende klei. In elke hobbyzaak te koop, zelfs bij de Action.
  • Talkpoeder (of maizena)
  • Een deegroller
  • Stukje doorzichtige plastic folie
  • Schaar, naald, mesje en oude tandenborstel
  • Een oud pasje wat verknipt mag worden
  • Krant
Verknip het oude pasje in de lengte door de midden, in een flauwe bocht. Dit gebruik je straks om de nerf van te maken.

Neem dan een stukje klei en rol dat alvast een beetje in een punt. Dus boven smaller dan beneden.

Rol het vervolgens met de deegroller plat. Het hoeft niet echt superdun gerold te worden (dat is ook wel afhankelijk van hoe groot je de veer gaat maken) maar in dit geval is 3 à 4 mm. dun genoeg.

Rol van een stukje klei een steeltje van een paar cm. lang. In plaats van het er zo koud tegenaan te zetten, kun je er beter een hoekje uit snijden, dat geeft meer grip en zit de verbinding sterker. (Straks in de video doe ik het trouwens weer iets anders, misschien nóg makkelijker.)

Ruw in ieder geval wél de hechtvlakken een beetje op met een licht vochtige tandenborstel. Aan beide kanten. Dus zowel van het steeltje als van de veer. Dat zorgt voor betere hechting van het toch wel kwetsbare steeltje. Druk het met je vinger goed aan en smeer het met het topje van een mesje glad met de rest.

Snij nu de vorm een beetje bij zodat het meer op een veervorm lijkt. Kijk eventueel naar plaatjes voor inspiratie. Er zijn veel verschillende veervormen, van lang en smal naar meer druppelvormig.

Nu ga je de rand "verjongen" zoals dat heet. Eigenlijk niet anders dan het dunner doen lijken door de randjes een beetje samen te knijpen. Eigenlijk is dat dus een beetje sjoemelen, maar op deze manier lijkt het dunner maar is het minder kwetsbaar dan een echt heel dun uitgerolde veer. Handig hè?

Smeer daarna je veer in met een beetje talk, dat helpt tegen het plakken, want daarna gaat er een stukje doorzichtig dun plastic folie overheen. Zo strak mogelijk, in ieder geval zonder rimpeltjes in het plastic.

Dan de grote truc. Druk met de doormidden geknipt pasje aan beide zijden over het midden van de veer. Aan de basis net iets verder uit elkaar dan bij de punt. Door het plastic wat eronder zit kan de klei door de druk nergens naar toe en wordt het mooi bol, net als bij een echte veer. Het is even oefenen.. In de video beneden zie je het misschien iets beter. Zorg dat de breedte bij de basis precies gelijk is aan het steeltje, dan lijkt het mooi één geheel.

Met een mes snij je, niet te hard, kleine zij-nerfjes vanaf het midden schuin oplopend in de klei. Hoe dichter op elkaar en gelijkmatiger, hoe mooier. Dit is zonder twijfel even het saaiste stukje om te doen. Je kunt, net als soms bij een echte veer, bij de basis hier en daar wat inhammetjes maken. Alsof de veer een klein beetje gehavend is. Ik vind in ieder geval dat ie daar echter door lijkt.

Tot slot nog een gaatje erin, zodat je 'm eventueel ook op kan hangen. Of ergens aan vast kunt rijgen. Doe dat gaatje liever niet in het steeltje, want dat is erg kwetsbaar. Beter in de basis van de veer. 
Even laten drogen en klaar ben je!

De video:

Omdat ik zelf maar al te goed weet dat het niet altijd makkelijk is om iets vanaf  foto's na te maken, maar dat het handiger is als je het een keer voorgedaan ziet, heb ik een video gemaakt. Duurt bijna precies 10 minuten. Ik heb er alleen geen onderhoudend muziekje onder gezet, dus daar zul je zelf even voor moeten zorgen. Dus al met al is het behoorlijk slow-art wat je ziet, van het minimalistische soort. Maar dat is me hopelijk vergeven.
Ook zal je misschien opvallen dat ik behalve het aanzetten van het steeltje, ook de volgorde wat heb veranderd. Dat laat maar zien dat er meerdere manieren zijn om het te doen. Zolang jullie er maar mee uit de voeten kunnen, mócht je het zelf willen gaan proberen. Succes in ieder geval!




C: Nog meer moestuininspiratie?

The Big Allotment Challenge

Ik kwam net toevallig de aankondiging tegen van de BBC-serie: "The Big Allotment Challenge". (De Grote Moestuin Wedstrijd) En vanavond, 15 april, is al het eerste deel op BBC 2 (21:00-22:00 u.) Daarna wekelijks de overige 5 delen.
Ik weet niet of het iets is, maar wat ik lees op de site klinkt al geweldig en zo heerlijk Brits. Zo moeten 9 "getalenteerde" moestuinparen zich vanavond zien te kwalificeren voor de volgende ronde door 3 gelijkende radijzen te kweken, 7 perfecte peulen én krijgen ze nog een tijdsgebonden opdracht voor het maken van een bloemenboeket. Daarnaast moeten ze ook nog een fruit-jam en een fruit-curd maken en zo de jury zien te overtuigen!
Zucht.. Dat is toch héérlijke televisie?

Ik hoop dat jullie dit nog op tijd lezen... en dat jullie BBC 2 kunnen ontvangen.  En dat het écht zo leuk wordt als het klinkt!

P.S. Kijk voor meer moestuininspiratie op tv ook eens hier en hier.

maandag 14 april 2014

R: Het ei van Columbus

Voorwoord door Chantal:

Héé, een R: in de titel?   Dus niet van M: (=Mirjam) of C: (=Chantal)?
Dat klopt. De R: staat voor Ruud en hij is daarmee onze eerste (en enige?) gastblogger. Ver hebben we niet hoeven zoeken want hij is onze bloedeigen vader, zo blijft de blog toch nog een beetje in de familie!
Enige introductie is verder wel op z'n plaats, voordat hij aan het woord mag.

Zo ziet hij er ongeveer uit. Een beeldje dat ik voor hem maakte voor zijn 70e verjaardag.

Ruud is inmiddels dus gepensioneerd en sindsdien werkzaam als pottenbakker, maar van oorsprong is hij een chemicus en wiskundige die dol is op proeven en uitvindingen. En een beetje "Mythbusten" op z'n tijd kan ook geen kwaad. Vandaar zijn "blog"verhaal, wat overigens al wel van een hele poos geleden is.. (Ik schat zelf uit 2002, 12 jaar geleden alweer!) Wat misschien ook wel illustreert dat er al een langere tijd een soort van gekte in onze familie actief is. Maar goed, het gaat over eieren en dat past wel weer op deze blog en in de hele kippengekte die ik weer heb.

In de jaren vóór dit verhaal destijds voor het eerst gepubliceerd werd op de site van m'n vader, ging steevast elke keer rond de lente -of herfst equinox het verhaal in de buurt de ronde dat dát de enige tijdstippen waren dat je een vers rauw ei rechtop neer kon zetten. Dat zou te maken hebben met de stand van de zon uiteraard. En steevast werd er meteen een ei bijgehaald om proefondervindelijk te bewijzen dat dat waar was.
Tot m'n vader het iets wetenschappelijker aan ging pakken. Ik herinner me nog goed dat hij élke dag met z'n doosje eieren aan tafel zat, proeven te doen, wat natuurlijk voor hilariteit aan onze kant zorgde.
Maar het bewijs werd geleverd.. wat de uitkomst was van zijn bevindingen lees je hieronder in zijn oorspronkelijke semi-wetenschappelijke publicatie. Maar eerst pakte ik zelf nog maar eens een eitje om te kijken of het me lukte het rechtop te zetten.

En niet zomaar een eitje, maar het allerlaatste eitje wat kip Ollie heeft gelegd, de dag voor haar plotselinge afscheid. (Klik hier.) Ik heb het nog niet willen eten. En op deze manier heeft ze tóch nog een bijdrage geleverd als illustratie aan dit bijzondere fenomeen. (Het duurde letterlijk nog geen 30 seconden en het eitje stond zonder truc rechtop op een gladde spiegel!) Ongelogen!
Dus dankjewel Ollie, voor alles. Je was een lieve kip!
En dankjewel pap, voor het delen van je onderzoek op onze blog!



HET EI VAN COLUMBUS  (DOOR RUUD)


Experimenten en omstandigheden om een ei te laten staan:

Columbus is vooral bekend omdat hij op zijn zoektocht naar de rijkdommen van het "Verre Oosten", nu eens niet naar het Oosten vaarde, maar naar het Westen. Kennelijk wist hij dat de wereld rond was en dat je daarom ook via het Westen in het Oosten kon komen. Dom was hij dus niet. En zo ontdekte hij in 1492 Amerika, dat was eigenlijk niet de bedoeling maar toch ook wel aardig.
Hij is óók bekend van "Het ei van Columbus" en dat kwam door zijn doortastende manier van optreden, want in plaats van zich onledig te houden om een ei te laten staan, zette hij het ei zo hard neer dat er een deuk in kwam, en ziedaar: Het ei stond!

Ja, zo kan ik het óók, zul je denken. Maar zo eenvoudig is het niet om een probleem ook eens op de andere manier te bekijken en met een radicale oplossing te komen!

Toch is het mogelijk ook op een zachtaardige manier een rauw en vers ei te laten staan, maar dat kan slechts een paar dagen per jaar! Namelijk bij de start van de lente en van de herfst, als de zon loodrecht boven de evenaar staat. Tenminste..dat is de legende. Maar klopt dat ook?

Vorige herfst hebben we het bij de buren (kippeneigenaren) wel voor elkaar gekregen, en nu wil ik kijken of het wéér lukt. En wat nog belangrijker is, kan het inderdaad alleen bij het begin van de lente en de herfst? (Dus als de zon de evenaar passeert.)
Nú is dus de geschikte periode om wat experimenten te doen.

Wat willen we nu onderzoeken?

  • Wanneer begint/eindigt de werkzame ("Columbuaanse") periode?
  • Is de methode van opslag van belang? (Basis van het ei naar beneden of juist naar boven in het doosje?) Hiermee kun je kijken of de positie van de dooier een rol speelt.
  • Is de ouderdom van het ei belangrijk? (Kun je dus steeds met dezelfde eieren werken of moet je steeds vers gelegde eieren hebben?)
Er zijn eieren verzameld (kippen van de buren) gelegd op verschillende dagen. De eieren worden genummerd in volgorde van de legdatum, de oneven nummers zijn opgeslagen met de basis omlaag en de even nummers met de punt omlaag.
Vanaf 17 maart wordt nu getracht om deze eieren te laten staan. Uitsluitend op de basis want dat kost al genoeg tijd, en op een ondergrond van glad materiaal. (In een later stadium van de experimenten zijn ook eieren op de punt geprobeerd.)

De tijd dat een ei blijft staan wordt als volgt in het schema gecodeerd:
- 00: Het lukt niet om het ei te laten staan. (Probeertijd max. 5 minuten)
- 1: Staantijd groter dan 10 seconden.
- 2: Staantijd groter dan 100 seconden.
- 3: Staantijd groter dan 1000 seconden.

Proefschema:

Het ei wordt voorzichtig op de ondergrond geplaatst. Gebruik is gemaakt van een gelakt houten tafeltje met een geringe ruwheid en van een spiegel die zeer glad is. Het ei wordt nu tussen de vingers in evenwicht gebracht. D.w.z. dat probeert men want steeds wil het ei omvallen, maar als men het nou maar blijft proberen dan lukt het opeens en staat het ei.
Als het na 5 minuten nog niet gelukt is dan wordt de poging gestaakt en krijgt het ei code "00", lukt het wel dan kan het een code krijgen zoals boven is aangegeven. (De totale tijd van de meeste experimenten duurt ongeveer een uur en het valt niet mee om langer geconcentreerd te blijven.) 
Meestal lukt het beter op de houten tafel dan op de spiegel. Kennelijk speelt de ruwheid een rol en daarom is later alleen nog met de spiegel gewerkt.

's Zaterdags 16 maart sprak ik op een feestje over mijn voornemen om met eieren proeven te gaan doen en toen werd meteen een doos eieren gepakt want dan kon ik dat eens voordoen. Tot mijn verbazing lukte het om al de eieren (6 stuks) te laten staan. De meeste met code 3, dus langer dan een kwartier. Bij 2 pogingen lukte het zelfs om dit te realiseren met het ei op z'n punt! Niet alleen door mij maar ook door 3 andere feestgangers.
17 maart ben ik met de serieuze proef gestart. Klik hier voor een tabel met het proefschema en de resultaten.

Bespreking:

Uit de waarnemingen blijkt dat het steeds mogelijk was om de eieren te laten staan, en vrijwel altijd gedurende een lange tijd, dus met code 3. Er zijn ook kortere staantijden gemeten, maar vrijwel altijd kwam dat door een incident. Omdat een kat op tafel sprong of zoiets dergelijks. Er is dus bewezen dat je omstreeks de start van de lente, eieren kunt laten staan!

In totaal zijn 156 eieren geplaatst op een spiegel en hiervan bleven er 60 kortere of langere tijd staan, scoringspercentage 38%.
Op het houten tafelblad zijn 58 waarnemingen gedaan waarvan 40 stuks bleven staan. Dit is een scoringspercentage van 69% en dus bijna twee keer zo hoog.
De geringe ruwheid van de gelakte tafel was dus belangrijk en het is dus maar goed dat de meeste waarnemingen op de spiegel zijn uitgevoerd zodat daarover geen onnodige discussie hoeft plaats te vinden.
Opvallend is dat alle gebruikte eieren konden staan, maar lang niet elke keer. Soms lukte het een paar dagen niet en dan opeens lukte het weer wel. (Uiteraard gemeten binnen de 5 minuten probeertijd.)
De methode van opslag van de eieren was niet bepalend. Het doet er dus niet toe of de eieren met de basis omlaag of met de punt omlaag worden bewaard. De scoringskans van de oneven nummers is 41% en van de even nummers 35%, en dus nagenoeg gelijk.
Hieruit volgt dat de positie van de dooier (welke iets kan zakken door de "lange" opslagtijd) voor het bereiken van het evenwicht te verwaarlozen is. (Interessant in dit verband is ook proef 37, maar daar komen we later op terug.)
Er is niet gevonden dat de legdatum enige betekenis heeft en men kan dus met dezelfde eieren het onderzoek doen. (Wat er uiteindelijk met een rottend ei gebeurt is niet bekend, de waarneming wordt echter onplezierig als het ei dan zou breken.)

Nu krijgen we het probleem hoe groot de werkzame periode rondom de lente is. Er van uitgaande dat de zonsdoorgang van de evenaar een bepalende factor zou zijn, en dat was tenslotte de stelling.
Hoe lang moet je dus doorgaan? Nog een week of nog een maand? Ik moet er niet aan denken!
De proefopzet ging uit van een positieve benadering van het verschijnsel: Het kunnen laten staan van eieren. En van de verklaring: De zonsdoorgang van de evenaar. Maar er moet gezegd worden dat ook enig positief denken wel noodzakelijk is om door te blijven gaan, ook als meer dan 5 pogingen mislukken! Maar dan plotseling lukt het wel en ..O, wonder.. het ei staat! En dus misschien is ook de stelling wel waar, dus nog maar weer een dag!

Maar natuurlijk kun je het ook van de andere kant bekijken en denken, "Wat een geneuzel!" Wat heeft die zon er nou mee te maken? Er zijn andere factoren waardoor een ei blijft staan.
Een voorbeeld is o.a. de mogelijkheid dat rond het aanrakingsoppervlak van het ei en de spiegel condensatie optreedt (het ei komt uit de koelkast en de proef wordt uitgevoerd in de warme -en dus vochtige- kamer) waardoor een waterring voor meer stabiliteit zorgt.
Daarom zijn de eieren ook buiten de koelkast bewaard. Echter, er is geen verschil geconstateerd.

Waarom blijft een ei dan staan? Ja, omdat het zwaartepunt binnen de steunpunten valt, want dat is per slot de algemene regel. Maar bij een ei zijn er geen steunpunten en een spiegel heeft geen holtes waar het in kan staan. Het blijft dus een wonder. (En evenals de Germanen vroeger al deden, moeten wonderen verklaard worden uit de ons omringende natuur.)
Vanaf proef 26 zijn de oneven nummers "bewerkt" terwijl de even nummers als controlegroep onveranderd zijn gebleven. Van de bewerkte groep zijn 28 pogingen gedaan met een scoringspercentage van 0%, terwijl de controlegroep een score had van 37% (en dus gelijk aan het normale beeld) Kennelijk zijn we dus in staat om te zorgen dat het niet meer lukt!
Het enige wat we gedaan hebben is het polijsten van de basis met een stukje waterproof schuurpapier en hiermee hebben we zeer kleine uitsteekseltjes verwijderd (te zien aan plaatselijke verkleuring van de eischaal) en daarmee de bijna onzichtbare steunpunten!
Nu kán men tegenwerpen dat de eieren met deze schuurbehandeling zodanig zijn "veranderd" dat om die reden de eieren niet meer in balans te brengen zijn en dat de scoringskans van 0% helemaal geen bewijs is!
Om dat te weerleggen zijn dezelfde eieren in proef 33-36 nu op hun punt geprobeerd te plaatsen. Uiteraard is dit véél moeilijker, maar vanuit het steunpunten idee zou dit toch niet onmogelijk moeten zijn. En inderdaad blijkt het in 25% van de gevallen te lukken. Hieruit blijkt dat een 'bewerkt" ei tóch in balans te brengen is, maar alléén op de onbewerkte kant waar nog steunpunten kunnen zitten, en nooit op de bwerkte kant waar de steunpunten afgeschuurd zijn.

Het verschijnsel dat een ei kan staan is dus geheel mechanisch te verklaren. En dus heeft de zon er niets mee te maken en er is dus óók geen periode en dus kunnen we stoppen met verdere proeven.

Hoera! Hoera! Hoera!

Ik heb tóch nog een laatste proef toegevoegd want tot nu toe is er gewerkt met verse eieren. (Alhoewel dat na een maand te betwijfelen is.) Maar toch, in ieder geval met rauwe eieren en dat zou belangrijk kunnen zijn om een ei in balans te kunnen krijgen.
Op zich is dat geen gekke gedachte want het is bekend dat om een onderscheid te kunnen maken tussen een rauw ei en een gekookt ei, men het ei in de rondte moet draaien. Bij het rauwe ei lukt dat nauwelijks. De verklaring is dat bij een rauw ei een gedeelte van de ingebrachte energie verloren gaat aan vloeistofstroming.
Vanuit deze gedachte zou het in balans brengen van een rauw ei, veel makkelijker moeten zijn dan een gekookt ei. En volgens de oorspronkelijke stelling kan het ook uitsluitend met een rauw ei.
Dus ja, we zijn nu toch op het eind van onze proevenserie, dus zijn alle referentie eieren (de oneven nummers) hard gekookt. Uit proef 37 blijkt dat ook deze zonder problemen kunnen staan!

Conclusie:

Van de oorspronkelijke stelling blijft niets over, want:
  1. Het wel of niet laten staan van eieren heeft niets te maken met het passeren van de zon door de evenaar (lente of herfst) Ook een maand later gaat het nog.
  2. Het maakt niet uit of het ei vers is. (Het ei mag meer dan een maand oud zijn.)
  3. Het maakt niet uit of een ei rauw is, ook een gekookt ei kan staan.
En verder:
-Het staan van de eieren wordt uitsluitend bepaald door de toevallige aanwezige oneffenheden in de eischaal, waardoor steunpunten (kunnen) worden verkregen.
-Voor waardevolle proeven dient de ondergrond volkomen glad te zijn (glas), een normale tafel is NIET geschikt.
-Het vergt geduld (en je moet behoorlijk gek zijn) om het voor elkaar te krijgen, maar:

Een ei kan staan!

Dat was het:
Wil je het verhaal in z'n oorspronkelijke vorm lezen, op de site van mijn vader? (Inclusief links naar Amerikaanse onderzoeken over hetzelfde onderwerp en reacties op zijn verhaal?) klik dan hier.

Rest mij alleen nog een nawoord, maar eigenlijk kan ik niet evenaren wat de voorzitter van de harmonie zei tijdens de Gouden Bruiloft van mijn ouders vorig jaar. (klik ook hier voor een stukje voorstelling van Mirjam en mij op die dag.)
Hij gaf een van de leukste speeches ooit. En een stukje daarvan, slaand op dit onderzoek, heb ik hieronder toegevoegd. Zo zie je maar weer dat je zelfs na pakweg 10 jaar, nóg met je neus op de feiten kan worden gedrukt! Het verhoogt de feeststemming wél, en jullie hebben intussen iets leuks te doen met al die paaseieren volgende week!   Fijne Pasen!


woensdag 9 april 2014

C: Fris kippenhok

Dit blogverhaaltje zat al een tijdje in de planning. Een hygiënisch hok is namelijk best wel van belang, niet alleen voor de kippen uiteraard, maar ook voor jezelf en de buurt, qua geuroverlast. Er zijn een paar dingen die ik dagelijks, wekelijks en maandelijks doe. En dan is er nog de grote schoonmaak 2x per jaar.
Vanwege de grote schoonmaak wachtte ik op de eerste echt warme dagen, zodat het hok goed zou kunnen drogen in de zon. Dan kon ik ook meteen in één klap alle schoonmaakwerkzaamheden tegelijk laten zien. Wel zo handig.
Nou.. die warme dagen hebben we gekregen. Dus die grote schoonmaak is gekomen. Het voelde ook wel een beetje symbolisch, zo kort na de dood van Ollie. Niet dat ik haar herinnering weg wilde poetsen trouwens, maar het is toch een nieuwe fase.. Een schoon hok met twee frisse kippen en een zomer voor de boeg.

Dagelijkse klusjes:


Iedere dag, nadat ik de honden heb uitgelaten, maak ik trouw het kippenhok schoon. Dat wil zeggen, ik haal de drolletjes weg die ze die nacht hebben achtergelaten. Een mestplank onder de zitstok waar ze 's nachts op slapen is heel handig want die vangt alle drolletjes op. Tenminste, als ze in mijn geval niet achterstevoren op de stok gaan zitten, want dan kunnen ze er ook nét langs vallen, op de grond.

Dat is de reden waarom ik zand als grondbedekking in het hok heb gekozen. Met een schepje vis je dan heel snel de drolletjes op, en hoe sneller je kunt schoonmaken hoe minder vervelend het is om te doen, élke dag!
Nu is er wel een beetje controverse over zand als bodembedekking, want hoewel het erg makkelijk en hygiënisch werkt, heeft het ook de neiging om te stoffen. En die stofwolken zijn niet zo fijn voor je longen, al helemaal niet voor de kwetsbare longen van een kip. Zaagsel lijkt om die reden een betere optie. Maar ik vind het reuze meevallen eigenlijk, met dat stoffen. Als ik 's ochtends de drolletjes aan het scheppen ben zijn de kippen al lang in de ren aan het scharrelen dus die maken er niets van mee. En als ze zelf in het hok lopen (om naar het legnest te gaan of 's avonds op stok) dan lopen ze zo bedachtzaam en rustig dat het letterlijk geen stof doet opwaaien. Voor mij valt het stof-nadeel daarom in het niet ten opzichte van alle voordelen.

Het is ook erg handig als je de mestplank en de zitstok kunt weghalen om schoon te maken. De mestplank kiep ik met de drolletjes om boven de composthoop en spoel het daarna af met water. Ook de zitstok maak ik meteen schoon met water, of die nu vies is of niet. Tot slot spuit ik er nog wat cirtusazijn overheen en laat dat aan de lucht opdrogen voor het weer terug gaat in het hok. Citrusazijn kun je trouwens makkelijk zelf maken door wat uitgeperste sinaasappelschillen een paar weken te laten rekken in azijn (liefst op een warme plek) en daarna te zeven en in een spuitflesje te doen. Liefst wel in glazen of plastic containers want metaal (bijvoorbeeld deksels) worden aangetast door de azijn.

Tot slot ververs ik het water en check ik of er nog genoeg voer is. En dat is het eigenlijk. Meestal is het een kwestie van een paar minuten, hooguit. Hoe sneller en makkelijker het gaat hoe beter vol te houden.

Wekelijkse klusjes:

Eigenlijk valt daar voor mij alleen het uitharken van de ren onder. Alle losse drolletjes die ze overdag laten vallen hark ik bij elkaar en kieper ik op de composthoop. Ook groenvoer wat niet opgegeten is neem ik dan mee. Tijdens hele warme periodes zal het waarschijnlijk wat vaker moeten. En als je veel kippen hebt óók. Maar in mijn geval, met drie...euh.. nu nog maar twee krielen op bijna 8 m2, is het in het voorjaar eens per week voldoende.

Maandelijkse klusjes:

Eens per maand maak ik het glas-in-lood raampje schoon en de loopplank (het laddertje). En schrob ik de etensbak eens heel goed schoon en laat het goed drogen.

De grote schoonmaak:

Twee keer per jaar moet het hok helemaal en grondig schoongemaakt worden. Liefst in het voor-en najaar op een warme dag.
Want hoe ze het precies doen weet ik niet, maar de wanden zitten bij mij vol met spetters. Vooral daar waar ze 's nachts slapen.

Ik denk doordat ze zich soms uitschudden, of zouden het poep -en snotspetters zijn? (Ieks.) Hoe dan ook, tijd voor een frisse start.

Allereerst gaat al het zand eruit. Dat bewaar ik want dat kan ik straks op de moestuin goed gebruiken in de kruidentuin, in de bak voor de rozemarijn en lavendel bijvoorbeeld, die houden van wat schrale grond.. Ik controleer meteen of alle naden en kieren nog steeds goed dicht gekit zitten.

Dan met een sopje en borstel alles afschrobben. Ook het plafond. Ik gebruik hier eco-allesreiniger voor. Groene zeep kan ook. Of een mengsel van water met azijn. Soms moet je het even in laten trekken en dan nóg een keer met de borstel erover.

Met een trekker haal ik al het meeste sop weg en vang dat op in een emmer.

Goed naspoelen met water.

En met een trekker alles zoveel mogelijk droog trekken. Dan duurt het niet zolang eer de zon en warme wind het weer helemaal droog hebben.

Op de plek waar m'n elektrische hokopener zit (werkend op batterijen) durfde ik natuurlijk niet vol met sop en waterstraal te werk te gaan. Daar ga ik er met een doekje langs om het daar goed schoon te krijgen.

Terwijl het hok alvast aan het drogen is en alle deuren en openingen wijd open staan voor de zon, kan ik mooi alvast de ren uitharken. Niet erg veel werk.

De bodem van het hok is van betonplex en dat droogt heel erg snel. Het nieuwe schone zand kan er dus alvast wel in. Brekerszand is meestal nog wat vochtig als het net uit het pak komt, beter is het om dat de dagen ervoor al in de zon gedroogd te hebben, maar omdat het die dag zo ontzettend warm was heb ik gedacht dat het ook wel in het hok zelf kon drogen. Dat lukte ook, al heb ik wel regelmatig met m'n handen het zand doorgemixt, zodat het wat sneller zou gaan. Ongeveer elk half uur. Duurde toch nog een paar uur voordat al het vocht weg was. (En een vochtig hok moet je te allen tijde proberen te voorkomen. Dat is zowat het slechtste voor een kip.)

En zo kwam ik bij het tweede punt van de schoonmaak. Grijze kip Fops en haar poepkontje. (Hier nog op de foto met Ollie.) Alhoewel ik al wel had gezien dat Fops al een tijdje met een vies gatje rondliep werd het op deze foto ook nog eens vereeuwigd. Aangezien ze met haar billen precies voor de lens ging staan. Ik weet niet waarom Fops dat heeft trouwens, zo'n poepspoor. Ze heeft niet echt diarree verder..misschien hurkt ze niet genoeg, haha..zou dat het zijn?

Voordat ik nou helemaal voor gek kippenvrouwtje wordt uitgemaakt.. Kippen kunnen écht in bad. En ze vinden het niet eens erg. Al moet je er uiteraard geen gewoonte van maken want echt natuurlijk is het niet. Dat snap ik heel goed. Fops is qua karakter een behoorlijke stresskip, maar in het warme water (even warm als een bad voor jezelf) liet ze zichzelf ontspannen. Oogjes gingen dicht en de pootjes zakten door. Het feit dat ze op bovenstaande foto zo alert kijkt is omdat ze schrok dat ik het fototoestel aanzette. In het water had ik alleen een klein schepje epsomzout gedaan, geen zeepstoffen. Hooguit een minuut of 5-10 in het water zodat alles een beetje los kon weken. En ja.. dan moet je inderdaad even voelen of het ook allemaal losgeweekt is, anders kun je het net zo goed niet doen. Het is verder ook geen kwestie van een kip onderdompelen of water erover gieten, dat spreekt voor zich, toch?

Daarna in een handdoek en rustig (op een lage stand) de boel een beetje droog föhnen. Ook dat vinden kippen over het algemeen best lekker. Het hangt er natuurlijk ook wel vanaf of je kip een beetje tam is, en of je zelf ontspannen bent. Maar Fops liet het zich allemaal welgevallen.

Kijk eens hoe keurig weer! (Volgens mij vindt Fops het zelf nogal een brutale foto!)

Het hok na een paar uur ook weer helemaal droog en schoon.

En alles weer terug op z'n plek.

Dan rest me nog een laatste tip. Dit gebruik ik eigenlijk al vanaf het begin en het bevalt me heel goed. De "kip-fris verstuiver". Niet bedoeld om rechtstreeks op de kip te verstuiven, maar daarentegen een paar pufjes in het hok na de schoonmaak, dan lopen de kippen trouwens vaak al buiten rond. Het is niets anders dan gedestilleerd water en een paar druppeltjes (hooguit 5) etherische oliën. Die kunnen verschillen per keer dat ik het maak. Meestal wel teatree erin, en iets fris zoals munt, anijs of eucalyptus. Of wat citroen en lavendel.  Het is vluchtig en blijft niet de hele dag hangen maar ik krijg het idee dat ik het hok elke dag schoon en fris achterlaat. Klaar voor de volgende nacht.