zondag 23 november 2014

C: Aardpeer kweken en oogsten

Derde in de reeks blogposts die een beetje in het teken staan van opgraven. Het is namelijk de periode dat veel van de gewassen die een groot deel van het jaar onder de grond hebben gegroeid eindelijk hun geheimen mogen gaan prijsgeven. Hebben ze het goed gedaan? Vandaag is het de beurt aan de aardpeer. (of topinamboer, of jerusalem artisjok)

opkomende aardperen met een randje knoflook, 2014

Aardperen kweken:

Voor het moment dat de aardperen de grond in gingen moeten we een jaar terug in de tijd. December 2013. Het is dus een gewas wat nogal lang op zich laat wachten. Maar dan heb je ook wat. Ik ben er helemaal weg van, zo lekker en zo makkelijk. Maar er zijn wel een paar dingen waar je een beetje rekening mee moet houden.
Allereerst, het is een woekeraar. Al zijn er soorten die wat minder uitlopen, toch is het slim om ze een beetje binnen de perken te houden, letterlijk. Bijvoorbeeld door ze in een hele grote pot te kweken, of door bamboe-scherm rondom in te graven. Dat laatste heb ik gedaan, zeker 50 cm. de grond in. Het is even wat voorbereidend werk maar het loont wel.
Verder is het een hele sterke plant. Dat klinkt niet echt als een waarschuwing want dat is juist fijn. Geen vorstgevaar, geen ziekten. Maar elk knolletje wat in de grond achterblijft bij het rooien zal zonder uitzondering weer gaan uitgroeien tot plant. Hou daar rekening mee als je eraan begint. Je komt er namelijk niet heel makkelijk weer vanaf. Eén keer een paar knollen kopen (of krijgen) en je hebt de rest van je leven aardperen te eten.
Het enige waar je ze tegen moet beschermen zijn slakken in het voorjaar (vandaar de flessen op bovenstaande foto) en wind in het hoogseizoen. (even aanbinden.)


 En verder is het gewoon maar wachten

 Terwijl de aardperen lekker voor zichzelf zorgen.

En uiteindelijk mooi geel gaan bloeien als kleine zonnebloempjes (waar ze familie van zijn.)

Ik heb werkelijk het hele jaar amper naar ze omgekeken. Behalve in de zomer een draadje gespannen tussen drie stokken zodat ze niet om zouden waaien. En in het najaar de verdorde stengels afgeknipt.

 
En hierboven zie je de oogst van één van de zes planten. Ik heb het bovenop de aarde neergelegd in dezelfde ruimte waaronder ik ze onder de grond vond. Heel compact dus. Goed stevig bij elkaar.
Wat is dat rooien spannend werk trouwens, veel leuker dan welke grabbelton dan ook.

Want het zijn joekels hoor! De reden waarom je ze niet zoveel ziet in de winkels is omdat ze boven de grond niet zo heel lang houdbaar zijn. Denk aan een dag of 4 in de koelkast. Als je ze dus zelf gaat oogsten neem je daarom beter steeds zoveel als je op dat moment nodig hebt. De rest laat je lekker onder de grond zitten waar ze mooi vers blijven. Daar kun je tot maart ongeveer mee doorgaan.

Inkuilen:

Dat opgraven gaat wel wat lastiger als het erg vriest in de winter. Daarom kun je ze ook nu opgraven om daarna in te kuilen. Eigenlijk is dat niet veel meer dan om alle aardperen te rooien en bij elkaar in een kuil te leggen (mag op dezelfde plek zijn) en weer te bedekken met een laag zand. Ze zitten dan minder compact en makkelijker opnieuw te 'oogsten' bij elkaar. Vooral als je het zand ook nog eens bedekt met stro om vorst tegen te gaan.

Aardperen eten:

Verse aardperen voelen stevig aan. Niet gummi-achtig. En als ze zo vers zijn kun je ze ongeschild en zelfs rauw eten. In hele dunne schijfjes door een salade, echt superlekker. Maar meestal snijd ik ze in stukjes en stoom ze voor ongeveer 10-12 minuten in een pannetje, om daarna tot een puree te stampen met wat zout en peper, kokosolie en amandelmelk. De lekkerste stamppotjes krijg je ervan, echte winterkost.

Meer lezen over wat er uit de grond kwam bij de opgravingen? Ook de gember, geelwortel en zoete aardappel kwamen omhoog. Klik op desbetreffende woorden voor de link.

13 opmerkingen:

~° Sarah °~ zei

Wat een geslaagde experimenten allemaal! Ik heb al even geen aardpeertjes meer gegeten ...
Die gemberplant vind ik zo mooi! Ik heb hier binnen net een groot stukje grond over, ik hoop dat het diep genoeg is ...

Anoniem zei

Leuk
Begrijp ik het goed dat ik gewoon 1 aardpeer kan kopen bij een winkel en die in een pot met grond kan stoppen?? Is deze tijd goed? en..wanneer weet ej dat eht goed gaat?

Hierboven lees ik gemberplant?? HOe doe je dat?? Binnen/buiten en hoe start je het?

sorry voor mijn vragen

cr-mics zei

Ja, een aardpeer uit de winkel kan ook. Zou wel voor een onbespoten exemplaar kiezen uit de biowinkel. En nu is een prima tijd om ze te planten. Je merkt vanzelf als hij uit gaat lopen. Er komt wel een hoge plant uit, tegen de 2 m. En in een pot moet je wel op tijd voeding en water geven. Verder is het geduld hebben, in oktober kun je zien wat het heeft gedaan.

Over de gember kun je het best even die blogpost lezen, daar staat alles in uitgelegd.

Anoniem zei

BEDANKT! Hoeveel peren kan je verwachten uit 1 knol?? En is een grote emmer toereikend met potgrnd en bijv. paardenmest?
Echt leuk allemaal, probleem, alleen een klein balkon En lichamelijk zwak, maar ik moet nu heel veel gezonde groente eten ivm osteoporose en aardperen bevatten inuline.
Planten jullie ook zelf venkel in een pot?

BEDANKT!!!

cr-mics zei

Wat je op de foto ziet van de opgegraven knollen is ongeveer de opbrengst van één knol.
Zelf heb ik ze nooit in een pot gekweekt, dus daar kan ik niet echt uit ervaring adviseren. Ik weet dat het kan en dat het verder een vrij makkelijke plant is zolang het voldoende water en voeding krijgt. (Geen verse mest gebruiken, dat is te scherp).
Ik plant verder niet echt in potten, bijna alles gaat hier in de volle grond.
Veel succes

Noortje zei

Hallo aardpeerliefhebbers,

hier nog een liefhebber :)
Jullie hebben een ander ras dan ik heb, mijn knollen zijn kleiner en paarsrozerood van kleur, binnenin zijn ze wit (sappig en knapperig). Ik heb het ras: Fleur d'Anjou. Weet je dat je een knolletje ook zo vers uit het vuistje kunt opknabbelen? Even afspoelen, schillen hoeft niet. Zo rauw is het prima voeding voor de darmbacteriën, en een gezonde darmflora zorgt weer voor een gezond lichaam. Ik heb de aardperen 2 jaren lang in een grote cementemmer gekweekt, maar ik vind de opbrengst EN de smaak beter wanneer ze in de volle grond staan. Trouwens, ieder jaar wordt de grond waar ze in staan ruller en ruller, met een klein handharkje kan ik de knollen in 2 minuten oogsten, geen gehak en geschep.

groetjes

cr-mics zei

Hallo Noortje,
Dankjewel voor je aanvulling. Hier zijn de aardperen erg goed gegaan en had ik er eigenlijk meer dan we zelf op konden. Heb een groot deel gewoon weggegeven. Wat een productieve plant, en inderdaad rauw ook erg lekker!
Van mij mag ie blijven, al zijn veel mensen er een beetje negatief over vanwege het woekeren. Maar daar is makkelijk iets aan te doen met bamboescherm.
Groetjes Chantal.

Unknown zei

Hallo, waar zou je nu om deze tijd aardperen kunnen kopen?

cr-mics zei

Hallo Ron,

Op de biologische markt of in de Ekoplaza kun je ze binnenkort denk ik wel verwachten. Ze blijven niet lang vers boven de grond dus het ligt er nooit in grote hoeveelheden. Tenminste, niet dat ik heb gezien.
Groetjes Chantal

Unknown zei

Dank je Chantal. Het lijkt erop dat ik via Facebook van iemand er een paar kan krijgen. Ik ben er al weken mee bezig, maar ik merk dat de tijd van aardperen nu net een beetje gaat beginnen.

Unknown zei

"Het enige waar je ze tegen moet beschermen zijn slakken in het voorjaar (vandaar de flessen op bovenstaande foto)"
Hoe werkt dat dan precies met die flessen? Veel last van slakken hier!

Of wacht... bedoel je dat je halve flessen OVER de groeiende plantjes hebt gezet?
IK had namelijk eerst niet gezien dat er in de flessen ook plantjes staan :-)

cr-mics zei

Hallo Joyce,

De flessen zijn aan de onderkant open gesneden zodat er geen bodem meer in zit, en op de eerste foto nog over de latere uitlopertjes geplaatst om ze te beschermen.
Het ene jaar is het erger met de slakken dan het andere jaar. Dit voorjaar is alles zonder bescherming op gekomen.
Veel succes, Chantal

Anoniem zei

Ik heb er vorig jaar november 8 geplant waarvan er op dit moment 2 nog niet zijn opgekomen. Er zijn grote verschillen, qua afmetingen.
Ik krijg het idee dat ze op wat armere drogere grond sneller groeien. De 2 die niet uitgekomen zijn bevinden zich in de schaduw met hooguit 2-3 uur zon.
Ron