zondag 16 september 2012

C: Tomatenzaad oogsten

De afgelopen jaren heb ik steeds geprobeerd om tomaten te kweken, maar dat lukte nooit echt helemaal naar volle tevredenheid. Steeds kwam er wel een ziekte of zwakte opduikelen, of waren de tomaten toch niet zo lekker als ik had gehoopt. Eigenlijk had ik m'n pogingen al opgegeven tot ik dit voorjaar tóch weer in de verleiding kwam. In het winkeltje van m'n volkstuinvereniging (waar ik helaas nog steeds geen tuin heb..geduld.) zag ik 4 kleine tomatenplantjes staan voor 20 cent per stuk. Volgens de verkoopster waren het hele lekkere frisse tomaten van het ras "Yellow Zebra".(Alleen die naam al, prachtig toch?) en waren het beslist geen lastige planten. Ik ging door de knieën. Gaf één plantje aan Mirjam en  plantte de overige drie in m'n kleine achtertuintje. Allerlaatste poging, dacht ik nog.
Maar dat viel reuze mee. Had uit voorzorg wel een klein kasje om ze heen gebouwd zodat ze niet in de regen zouden staan, maar verder heb ik er niet heel veel naar omgekeken. Alleen om de zoveel tijd dieven weghalen en water geven... en af en toe een beetje voeding erbij. Uiteindelijk kwamen daar dan ook de vruchten van, en inderdaad, héérlijk fris. Dat is het herhalen wel waard. Dus aan de slag met het winnen van het zaad... Er zijn verschillende manieren om dat te doen maar ik las op een forum dat dit de meest gemakkelijke was, de zandtechniek van "Frank":
Snijd een paar grote gezonde en rijpe tomaten doormidden en verwijder de zaadjes uit de kamers. Vang ze op in een zeefje.
Spoel de zaadjes grondig onder stromend water. De zaadjes zijn omgeven door een slijmerig kiemremmend laagje (het lijkt net kikkerdril zo glibberig) en dat moet je zoveel mogelijk proberen weg te spoelen.
Je krijgt ze alleen nooit helemaal schoon. Het laatste laagje wat er omheen zit haal je weg d.m.v. een zandbad.
Leg de zaadjes daarvoor in een bedje met fijn zand (vb schelpenzand) en dek ze toe. Het hoeft niet heel dik te zijn.   
 
Goed noteren wat er onder ligt en zo laten drogen op een warm (zonnig) goed geventileerd plekje. Zowel het zand als de zaadjes moeten de tijd en warmte krijgen om rustig in te drogen.
Afhankelijk van het weer kun je dan na een paar dagen tot een week het zand weer door een zeef halen zodat je alleen de droge zaadjes overhoudt. Er blijft een klein beetje zand aanhangen maar dat is niet erg. Deze zaadjes zijn nu droog en schoon genoeg om te bewaren. (schrijf ras en datum op het zakje.)
Tomatenzaad blijft redelijk lang kiemkrachtig. Tot wel 5 jaar. Bewaar je ze in de vriezer dan zelfs nóg langer.

De andere, meer klassieke, methode om tomatenzaad te oogsten en schoon te krijgen is d.m.v. gisten in water. Dit geeft alleen een hoop stank en fruitvliegjes. Des te meer reden om te kiezen voor de zandmethode! Het gaat snel en makkelijk en je hebt er verder weinig omkijken naar.
Kunnen we volgend jaar weer met volle moed verder kweken!

5 opmerkingen:

Anoniem zei

hallo Chantal,

ik maak er veel minder werk van.
ongeveer half januari haal ik de zaadjes uit 1 of 2 tomaten uit de supermarkt en zaai die zonder schoonmaken in een bak welke ik gevuld heb met half zand uit de tuin en half potgrond.
deze bak zet ik dan in de vensterbank en geef 1 keer per week een beetje water.
tweede helft april of begin mei (afhankelijk van het weer) plant ik dan de beste plantjes in de tuin de rest gaat weg.
plaats er wel lange stevige stokken bij om de planten later op te binden anders zakt de plant in elkaar op de grond en gaat het broeien met als gevolg schimmelziektes en ongedierte in de plant.

cr-mics zei

Dat is inderdaad een prima methode als je niet uit wil gaan van een ras, maar tevreden bent met de hybride tomaatjes van de supermarkt. Het blijft dan min of meer een verrassing wat er uitkomt. Qua smaak, grootte, kleur etc.
Sinds 2 jaar heb ik een overheerlijke donkere cherrytomaat van een heirloomras, zóó zoet, ongekend! Daar kan geen enkele supermarkt-tomaat tegenop. Dus die wil ik graag zo behouden. Inmiddels heb ik ook een kas dus als ik weer voor een paar jaar van dat ras zaadjes wil oogsten plant ik een seizoen alleen dat ras in de kas en oogst daar vervolgens met de zandmethode het zaad van. Dat is (goed bewaard) zeker 5 jaar houdbaar. Heb het dit jaar weer gedaan en ik blijf het de beste methode vinden. En die kas is trouwens ook onmisbaar gebleken voor de tomaten. Wát een goede investering is dat geweest. Heb ruim 5 maanden aan een stuk de heerlijkste tomaten en zonder ziektes.

Unknown zei

Ook ik doe het simpeler. Oost wat zaden van een tomaat die je lekker vindt, en smeer deze uit op een stevig vel keukenpapier. Laten drogen, en vouw na enkele dagen tot een pakketje. Schrijf de gegeven er op. Zo kun je ze lang bewaren. Bij het zaaien kun je gewoon een stukje van het papier laten zitten. Mij lukt t altijd op deze manier.

Anoniem zei

ik heb mijn plantjes nu +/- 15 cm hoog in de pot staan.
zou wel lachen zijn als straks blijkt dat ik uit de zaadjes van een grote vleestomaat van die zogenoemde snoeptomaatjes oogst.
je hebt gelijk, dat zou me kunnen overkomen.
dat wordt dan wel de eerste keer in ruim 30 jaar.

Anoniem zei

helaas dit jaar geen tomaten uit eigen tuin.
door de weersomstandigheden in juni kreeg ik te maken met stengelnatrot.