C: De heemstede in december

Afgelopen oktober startte ik met een korte opsomming over onze "heemstede", om zo inzichtelijk te maken wat er hier aan soort werkzaamheden voorbij kwam in die maand die onder deze noemer konden vallen.
Ook al zit ik niet op een feitelijk boerderijtje, heemsteden kan onder allerlei omstandigheden. In mijn geval met 2 honden, 2 katten, 2 kippen en één echtgenoot in een gewoon rijtjeshuis en met een gehuurde moestuin. Inmiddels is december aan de beurt.

Terugkijkend op december is me vooral bijgebleven dat we voornamelijk onder een dekkend grijs wolkendek hebben geleefd met héél veel miezer-mist-regen. De lucht bleef grauw en vochtig en er kon zelfs geen vluchtig waterzonnetje vanaf. Erg deprimerend en vermoeiend allemaal. Gelukkig werd dat tussendoor wel een beetje gecompenseerd door een dik uitnodigend pak sneeuw, maar al snel kwam daar weer grijze blubber voor in de plaats. Het voelde als doorbuffelen. Werk (nog steeds buitengewoon druk) kwam al gauw in de laatste zwaarste loodjes vóór de Kerstvakantie terecht, inclusief alle voorbereidingen voor de aankomende festiviteiten. Het was een kwestie van volhouden en domweg doorgaan. Maar eenmaal tijdens kerstreces brak ook het waterzonnetje weer door en kon ik m'n lijf en leden eindelijk overgeven aan bijkomen en uitrusten. Even adempauze.

De Moestuin:

Tijdens het eerste weekend van december, tijdens een mistige zaterdag, stond de moestuin op de planning. Ik had er in november niet heel veel tijd voor gehad en wilde de achterstallige werkzaamheden wat aantrekken.

Ik had de keren ervoor voornamelijk opgeruimd maar nog niets van de bedden was echt voorbereid op een aankomende winter. Geen mulch of compost aangebracht, geen groenten ingekuild. De dahliaknollen lagen nog steeds te drogen in de kas.

Dus in eerste instantie begon ik met het schoon borstelen van die knollen en legde ze in meegebrachte doosjes toegedekt met kranten. In de loop van de jaren weet ik inmiddels dat de dahlia's het beste overwinteren bij m'n ouders in de kelder. Bij mij thuis is de zolder te warm en droog, en de schuur te vochtig. Een echte kelder heb ik niet, helaas. Dat zou één van de dingen zijn die ik voor m'n ideale huis zou wensen, zo'n ouderwetse grote provisiekelder. Hmmmm.

Het restje preien wat er nog staat ben ik gaan inkuilen. Dat doe je door ze uit hun vaste plek te halen en redelijk schuin en bij elkaar weer in te graven.

Als daar vervolgens weer mulch op komt (bijvoorbeeld stro) zijn ze makkelijker te oogsten als de grond in de winter bevroren is. Het hele idee van inkuilen is dat je je oogst langer kunt bewaren én makkelijker kunt oogsten, ook bij strenge vorst.

De laatste aardappelen kwamen uit de grond zodat dat bed ook weer vrijkwam. Het is altijd even goed graaien om ook alle kleine knolletjes op te speuren. Leuk werk vind ik dat. Zulke mooie kleuren hebben die paarse ook. Dat maakt elke mistige dag wat vrolijker.

Eén soort aardappel kuil ik wel in. Dat is de "Pink Fir Apple". Een ouder ras maar superrrrlekker. Uit het boek van Evert heb ik geleerd hoe dat van oudsher werd gedaan want zelf heb ik eerder nooit aardappelen ingekuild. Maar feitelijk maak je dus een kuil, legt de zanderige aardappelen daarin, met daarboven een stuk karton (of doek) en een laag stro van pakweg 10 cm. Daaroverheen gaat de rest van de aarde weer. De aarde en vooral stro houdt de vorst tegen, het karton zorgt ervoor dat alles nog goed kan ademen maar je wel makkelijk bij de aardappelen kunt.

 

Ook nieuw dit jaar was de eerste oogst van de yakon (of appelwortel). Ik had tijdens de Groenmoes markt eerder dit jaar broedbolletjes gekocht en in de kas geplant, en hoewel ik eigenlijk verder niet heel erg naar deze plant omgekeken had qua verzorging zijn er toch wel wat grotere knollen te oogsten, én nieuwe broedbolletjes. Hele lekkere frisse knapperige licht zoete knollen zijn het, die rauw of gebakken gegeten kunnen worden. Ik heb de broedbolletjes meteen weer in een pot ingegraven (in de kas) met flink wat stro er omheen. Volgend seizoen de tweede ronde.

Verder daar ook de gember- en kurkumaoogst omhoog gehaald (enigszins tegenvallend) en stekjes daarvan in een pot afgedekt terug geplant voor overwintering. We zullen zien of dat lukt.

Tot slot een aantal kruiwagens met mest of compost over de onkruidvrije bedden uitgestrooid en nog wat laatste takken gesnoeid en opgestapeld in een hoekje van de tuin. Het was een paar uur verder en ik voelde de spieren van m'n schouders verkrampen. Ondanks goede voornemens ben ik er de rest van de maand niet meer geweest.

Alleen om een foto te maken in de sneeuw. (Hé, er lopen poezenpootjes?!?) Verder was het te nat, te koud, te weinig tijd. Wel thuis alle potplanten vanonder het afdak naar de onverwarmde zolder overgebracht. December is nou eenmaal niet de drukste maand op dit vlak.

De kippetjes:

De kippetjes waren enigszins ontstemt door de vele regen deze maand, daar houden ze niet echt van want dat betekende vele vele saaie uren onder het droge stuk van het verhoogde kippenhok. Tijdens de twee sneeuwdagen zijn ze zelfs niet eens hun hok uitgekomen. De rui gaat bij Fops nog steeds door en ik had daardoor zoveel medelijden met haar, arm arm meisje. Eitjes zijn vanzelfsprekend even van de baan. Maar ze hebben het daarentegen allemaal dapper doorstaan hoor. En gelukkig hebben ze elkaar voor warmte en gezelschap. Kippen kunnen erg goed tegen de kou trouwens (niet tegen tocht.) Beter dan tegen hitte. Maar verveling is voor niemand leuk.

Het huishouden:

Vlak voor de sneeuw kwam heb ik alle schoenen die ik had (aantal valt reuze mee) in de schoenpoets gezet. Het begon met m'n wandelschoenen die een extra vette laag kregen. Maar daarna meteen doorgepakt en de rest ook onder handen genomen. Twee paar zijn nog naar de schoenmaker gegaan voor nieuwe zooltjes onder de hakken. (Iets wat vroeger overigens door heel veel mensen zelf werd gedaan, m'n schoonvader had zelfs een eigen leest. Nooit bij stilgestaan, hmm) En één paar heb ik op de leest laten zetten voor extra rek want die gaven me blaren, da's ook zonde. Ik ben normaal niet zo van het onderhouden van m'n schoenen dus dit voelde wel echt als een taak. Goed bezig!
In het verlengde daarvan heb ik ook m'n auto gewassen en in de wax gezet. Hoewel ik nu al een poosje m'n huis redelijk op orde heb, was dat nog niet echt doorgezet naar m'n auto. Die was ik, nou, twee of drie keer per jaar misschien? En de binnenkant stofzuigen is soms ook echt hoognodig. Het is meer een rijdende hondenmand annex tuinschuurtje. Lekker als dat een keer gedaan is.

Hoewel ik bij aanvang van de kerstvakantie nog een poosje een soort werkritme in m'n lijf had zitten en iets uitgebreider dan normaal de poets deed heb ik het idee van een kleine winterschoonmaak toch maar gauw weer verdrongen, we moeten nou ook weer niet overdrijven.

Maar toen de laatste week de drogere en lichtere dagen aanbraken gingen wel alle dekbedden lekker over de lijn en wat ramen open voor ventilatie en zuurstof. Wat een zaligheid na al die natte kou.

Geen officiële kerstboom hier trouwens, al jaren niet. Meestal hou ik de weken voor kerst het bos goed in de gaten voor een mooie afgebroken tak, het liefst van een berk. Aangezien m'n man nogal een hekel heeft aan al dat opgelegde kerstgevoel en zich verzet tegen de opzichtige kant ervan, gaan er alleen doorzichtige glazen ballen in, wat lichtjes en een paar nep-vogeltjes. Dan kan hij het nog net verkroppen. Geeft de prachtigste schaduwen trouwens en het spaart kerstbomen uit, ook een groot pluspunt. Het nieuwe jaar starten we dan met het opstoken van de tak in eigen kachel, om dan lekker in de warmte te verklaren dat we het allemaal weer overleefd hebben.
December was zwaar maar eindigde in een heerlijke vrije week vol huiselijke gezelligheid, vrienden, logés en een heuse winterbbq. Daar waren we hard aan toe.