C: Ongediertjes

"Heb je last van ongediertjes?" Vroeg m'n Peruaanse volkstuin-buurman me eens toen ik zag dat er een leger woelmuizen in mijn moestuin was neergestreken dat overal gaten had gegraven. Ik moest meteen lachen. Wat een prachtig woord is dat..."Ongediertjes"... klinkt een heel stuk aaibaarder en vriendelijker dan het gebruikelijke "Ongedierte". Het zette het hele gebeuren meteen in een ander perspectief. Want wanneer is een diertje nou eigenlijk een ongediertje? En wanneer is last overlast? Ik besloot het allemaal nog maar even aan te zien en zo deelden de woelmuizen en ik een heel seizoen samen de moestuin. Overlast is het nooit geworden. Er was wel wat sprake van vraat hier en daar (vooral de knolselderij was favoriet) en soms schrok ik wel eens van een flits in mijn ooghoeken, maar gelukkig hadden ze ook het fatsoen om het seizoen erop uit zichzelf weer te verkassen. Wat natuurlijk niet betekent dat er 's nachts niet sowieso van alles rondkruipt vanuit de buurtuinen en bosjes. Onderdeel van de natuur, denk ik dan maar. Enigszins gesteund door onderstaand boek dat ik ooit kocht.

Maar afgelopen herfst kwam het probleem van ongediertjes wat dichter bij huis. Tijdens de schemer had m'n man een rat zien wegschieten in de kippenren in onze achtertuin. Het was voor het eerst dat er iets in die aard werd gesignaleerd. Ik had wel vaker de uitspraak gehoord "Heb je kippen dan heb je ook muizen" maar zelfs die had ik in de voorbije jaren nooit gezien. Dankzij de katten, meende ik altijd. Maar een rat is misschien toch wel een ander verhaal. Zouden ze daar op hun leeftijd nog achteraan gaan? Mwâh, waarschijnlijk niet misschien. Onze grote jagerpoes Wurre, die ooit met een dode kraai thuiskwam, ligt de laatste jaren steeds vaker binnen bij de verwarming. Niet al te veel meer geplaagd door uitdagingen en bevestigingsdrang.

Het regionale buurtkrantje berichte er de laatste maanden al standaard over, dat er een rattenplaag heerste en dat je verplicht was die in je huis en tuin te bestrijden. Dit kan ik dus niet op z'n beloop laten, vreesde ik. Maar om nou meteen zo'n beestje te vergiftigen? Niemand kan me toch verplichten om een dier dood te maken? Ik doe het dus op de ongediertjes-vriendelijke manier. En ging meteen bij Ko langs. De kippen-opa hier in de buurt.

Ko had namelijk afgelopen zomer eenzelfde probleem gehad bij zíjn kippen, en ook hij wilde geen dodelijke val zetten. Bij wijze van project ging hij toen zijn eigen levend-vangende val bouwen, gemaakt van allerlei gerecycled materiaal uit zijn schuurtje. Een prachtig ding, vond ik. Vol trots had hij laten zien hoe het werkte en mét resultaat. Hij ving er één versufte rat mee, waarschijnlijk al half vergiftigd door zijn buurman. Daarna had hij er geen meer gezien.

Nu mocht ik 'm lenen. Hier en daar werden er nog wat schroefjes gesmeerd en de afstelling aangescherpt en toen kreeg ik 'm voor onbepaalde tijd in bruikleen. Wat pindakaas in het bakje en afwachten maar.

Het duurde drie hele weken maar toen hadden we toch echt beet. 's Ochtends zat er opeens een prachtig bruin ratje in de val. Waarschijnlijk had ie al verwoede pogingen gedaan om het gaas door te bijten want op z'n neusje zat een schaafwondje. Maar verder zag ie er perfect uit, erg levendig ook.

Ik heb 'm meteen naar het bos gereden, een aantal kilometer verderop, ver van de huizen vandaan. Het was een prachtige rustige herfstochtend. "Dit wordt je nieuwe huis, maak er iets van en blijf vooral bij de huizen vandaan. Je volgende val zou zomaar iets minder fortuinlijk kunnen zijn." Sprak ik 'm toe.

Daarna schoof ik het deurtje weg en verdween het ratje met olijke hertensprongetjes het dichtstbijzijnde sprokkelbosje in. Terug naar huis had ik tóch het gevoel dat ik een goede daad had gedaan, zonder m'n burgerplicht te verzaken. Al is vast niet iedereen dat met me eens. Sindsdien ook geen ratjes meer gespot trouwens. Pfew!