C: Vaarwel gluten....

Je hoort steeds vaker iets over glutenintolerantie (coeliaki) en glutensensitiviteit. Een aandoening waarbij je in meer of mindere mate niet tegen gluten kan. Gluten komt als eiwit van nature voor in granen als tarwe, rogge, spelt en gerst.. en dus ook in producten waar deze granen in verwerkt zijn (deegwaren vooral, zoals brood, gebak, koekjes, pasta, pizza, taart etc. Zo'n beetje alle lekkere dingen lijkt wel! Maar ook in bier bijvoorbeeld.) en daarnaast soms in producten die bij de productie met gluten 'besmet' zijn geraakt, zoals haver.

Ik had nooit eerder over gluten nagedacht eigenlijk, wel steeds meer over voedselintoleranties in het algemeen. Met mijn continue verkoudheden en lage weerstand waar ik al meer dan een half leven mee rondloop, leek het ook steeds meer een plausibele mogelijkheid dat ik wellicht ergens niet helemaal goed tegen zou kunnen, qua voeding. Alleen was er nooit echt een heel duidelijk verband te ontdekken en bleef het bij dezelfde 'vage' klachten. Een eliminatiedieet leek me altijd zo'n tijdrovend gedoe.
Bij m'n moeder en Mirjam is dat wel anders. Zij hebben echt een hele duidelijke en acute jeukreactie in hun mond als ze bepaalde producten eten. Vroeger heeft mijn moeder zelfs een aantal keer een anafylactische shock gehad waarbij ze zwellingen in haar mond kreeg, benauwd werd en zelfs flauwviel; en er in allerijl een arts moest komen om haar een injectie toe te dienen. Doodeng om mee te maken. Maar zelfs een heel klein beetje jeuk heb ik nooit gehad, dus zo erg zou het allemaal niet kunnen zijn. Toch?

Nou, afgelopen voorjaar dacht ik er toch even anders over. Nog een beetje onder invloed van de goede voornemens na Oud & Nieuw (waarin ik me voorgenomen had om "gezonder" te gaan leven, erg orgineel..) besloot ik een maand allergeen-vrij te gaan eten, d.w.z. glutenvrij, lactosevrij en suikerarm, om te zien of het iets zou opleveren. Ik startte toen m'n man een weekje naar het buitenland ging, dat leek me wel makkelijker. En natúúrlijk merk je niet meteen verschil, dat zou te mooi zijn, maar ik merkte wel iets anders op. Namelijk dat ik een rommelbuik kreeg na het eten van soja. De eerste keer denk je nog: "Ja, toeval", maar na de tweede en derde keer....
Dus tja. Inmiddels was ik er trouwens óók achtergekomen dat consequent allergeen-vrij eten best wel wat lastiger was dan ik dacht. Niet onmogelijk, maar als het niet per se hoeft dan hou je het volgens mij niet lang vol, zo voor de lol. Dus ik besloot om maar eens voor de keiharde bewijzen te gaan.

En om een lang verhaal kort te maken, ik ben naar de huisarts gegaan en heb zowel een bloedtest als ontlastingstest laten doen. Maar ben daarnaast óók naar een natuurarts gegaan om me door te laten meten op voedselintoleranties, waarna ik een dieetvoorschrift meekreeg die ik inmiddels al ruim 2 maanden volg.

Dat van die natuurarts trouwens, ik had daar altijd een dubbel idee bij. Het leek me een beetje te..euh..zweverig misschien? Ik kan het ook niet echt begrijpen, hoe je na een uur met twee koperen staven in je hand van de computer een hele uitdraai krijgt over waar je niet tegen kunt. In mijn geval bijvoorbeeld wortel, rode druiven, nootmuskaat, linzen... dat is nog te doen trouwens. Erger vond ik kippen-eiwit... ah, m'n verse gekookte eitjes!!  Het gevoel van bewijs kreeg ik toen soja naar voren kwam, want dat had ik zelf al ervaren. En toen kwam daar ook nog een algemeen granenverbod bovenop, vooral voor haver, maar eigenlijk voor álle granen wel. Verder moest ik aardappelen, knoflook, olijven en uien beperken tot maximaal 2x p/w.

Dezelfde dag had ik ook een ontlastingstest gedaan, de uitslag van het laboratorium kwam een paar weken later.

Toch wel het bewijs dat het niet helemaal jofel zit daarbinnen. Gelukkig geen schimmels en gisten, en de goede bacteriën zitten ook in de norm (krap aan, maar toch). Maar dan, de waarden van de zetmeel- en plantvezels en het vetgehalte laten zien dat de vertering niet goed verloopt en voedingsstoffen dus niet goed worden opgenomen. En de oorzaak zit waarschijnlijk in de waarden van IgA anti-t-Transglutaminase en IgA Antigliadine..

Dat zijn namelijk beide graadmeters voor glutengevoeligheid en zijn bij mij veel te hoog. Dat op zich is al een reden om geen gluten meer te eten. Dat ook de ontstekingswaarde (secretoir IgA) te hoog is kan betekenen dat er een ontsteking zit in het darmslijmvlies als gevolg van de glutengevoeligheid, en daardoor beperktt opname van voedingsstoffen. 

Met andere woorden... Vaarwel gluten!! En de natuurarts zat er dus ook niet ver naast met zijn granenverbod. Al met al genoeg grond om dat dieet maar even serieus vol te houden.

Maar dat is wel wennen hoor! Geen granen meer. Geen enkele voorlopig, dus ook de glutenvrije granen niet zoals teff of maïsmeel! Geen (eigengebakken) brood meer dus! En geen pasta! En dan ook geen soja meer, dat is ook een gemene hoor, want dat zit als lecithine in heel veel producten! Heb weer helemaal opnieuw boodschappen moeten leren doen, alle etiketten lezen, nieuwe recepten verzinnen. Ook recepten die je gauw in een kwartiertje op tafel kunt hebben staan.

Ben vriendjes geworden met de zoete aardappel en de pastinaak. (Pastinaak lijkt op wortel maar mag ik wel.) en was heel blij met de pompoenen die ik nog had overgehouden van vorig seizoen uit de moestuin. Aardperen, ook heel lekker in een stamppotje of soepje. Allemaal goede en gezonde koolhydraatbronnen trouwens.

 pompoen-pasinaak soepje

stamppotje met zoete aardappel, pompoen en aardpeer

 En boekweitpannenkoeken eet ik nu ook veel. Heerlijk rijk belegd met allerlei groenten, kruiden, zaden en pitten. Gelukkig kwam er geen lactoseintolerantie in de testen naar voren, dus geitenkaas erbij, hmmmm. (Hier in de regio maken ze biologische geitenkaas van rauwe geitenmelk! Een genot.)

boekweitpannenkoek met o.a. gegrilde aubergine

boekweitpannenkoek met o.a. veldsla, broccolisprouts en tomaat

Ben me aan het specialiseren in (groenten)dips/smeersels. Van avocado- tot auberginedips, hummus, eigengemaakte mayonaise (gelukkig mag ik wel eigeel!). Als dat in de koelkast klaarstaat kun je er gauw een rijstwafel mee besmeren als je een keer weinig tijd hebt.
En gelukkig bestaan er rijstnoedels en boekweitnoedels. Dat kun je bij het avondeten als vervanging nemen voor pasta want het lijkt op spagetti.

Ook ben ik bezig met hét perfecte recept voor bananenbroodcake (de baksels tot zover waren lekker maar nog niet goed genoeg om er mee naar buiten te treden) en stuitte ik op het recept van "the life changing loaf of bread" wat naar mijn smaak ook nog iets aangepast moet worden na de eerste bakpoging, maar wat wel een fantastisch uitgangspunt is. Dus.. ik denk dat er binnenkort wel wat vaker glutenvrije recepten zullen verschijnen.

Vooralsnog ben ik nog maar twee maanden op weg met dit nieuwe dieet. Het gaat nog gepaard met veel uitzoeken en uitproberen. En ook nog wel een beetje afzien, vooral als m'n man gelukzalig een stroopwafel voor m'n neus zit te eten. Maar ik hou vol, de noodzaak geeft me wilskracht. En de resultaten ook. Ik kan nu met zekere stelligheid beweren dat het een heel stuk beter gaat met m'n eeuwige "verkoudheid/stofallergie". Er zitten bijvoorbeeld geen zakdoekjes meer standaard in m'n zakken want die heb ik niet meer nodig. Zelfs niet als ik bij de yoga in de voorovergebogen houdingen sta. En dat lijkt miniem, maar voor mij is het een enorm verschil, niet meer continu neusophalen, niesbuien proberen te onderdrukken, naar zakdoekjes frommelen, etc. En ik wil het niet al te expliciet over poep hebben, maar dat is ook enorm verbeterd.

Over twee weken heb ik weer een afspraak met de natuurarts, voor een nieuwe meting. Om te zien of er veranderingen zijn die om een aanpassing vragen. Heel waarschijnlijk ga ik daarna op zoek naar een goede diëtiste om me te helpen bij het samenstellen van een verantwoord voedingspatroon, zodat ik voor de lange termijn geen tekorten oploop. Want zomaar voedzame granen weglaten bijvoorbeeld, vraagt wel alternatieven. Over 4 maanden volgt er ook weer een ontlastingstest om te zien of de waardes voor de vertering en ontsteking daar genormaliseerd zijn want dan ben ik een half jaar bezig, en hopelijk is dat het dan. Een nieuwe manier van eten maar wel een stuk lekkerder in m'n vel. Waar goede voornemens niet toe kunnen leiden!