C: Zelf sokken breien

De meeste mensen kennen wel het gevoel van verlangen naar de zomer terwijl het buiten hartje winter is. Maar bij mij gaat dat óók andersom. Zodra de zomer een beetje op doorbreken staat komen er hier intern spontaan kerstliedjes omhoog en verlang ik naar de huiselijke gezelligheid van een kacheltje aan en een extra dekentje.
Vandaar misschien dat ik een aantal weken geleden opeens de behoefte kreeg om eigen sokken te gaan breien. Al was dat verder nogal a-typisch want de laatste keer dat ik iets van substantie heb gebreid dateert alweer van een paar decennia geleden in een jeugdig verleden.. afgezien van een eenvoudige hick-up met het breien van een familieschaap voor mama.

Deze spontane behoefte lag voor een groot deel waarschijnlijk vooral aan het feit dat ik er absolúút geen tijd voor had... ik krijg soms de raarste verlangens als ik het druk heb met werk, dan krijgt m'n hoofd allerlei opdringerige ideeën om te gaan doen als-ik-straks-weer-vrij-heb en die lijken dan haast zo onweerstaanbaar leuk dat je eigenlijk niet kunt wachten. Herkennen jullie dat?
Dat het daarnaast ook iets was wat me nogal mysterieus moeilijk leek (Hoe gaat die hiel in vredesnaam?) hielp ook mee. Mijn oma breide vroeger vaak sokken voor ons en de manier hoe ze met 5 pennetjes in de weer was leek me destijds wel haast hogere wiskunde... zou ik dat zelf ook kunnen leren? Ik wilde het weten!!

De sokkenliefde op zich is overigens niet helemaal spontaan. Ik heb altijd al wel iets met sokken gehad, vooral vrolijke kleurrijke sokken. En het liefst van die handgemaakte ook nog. Die kocht ik altijd als ik op vakantie was in Turkije en heb ik vroeger zo vaak aangehad tot de gaten er invielen. Een gedeelte heb ik nog steeds!

Dus vandaar dat ik in die drukke periode (in de enkele vrije uurtjes dat ik tussendoor uitgeput met een kat op de bank lag) alvast even de tablet erbij pakte om in ieder geval op YouTube te gaan kijken naar tutorials.. Voorbereiding is het halve werk. Voorpret de beste ontspanning.

Zelf aan de slag, eerst keuzes maken...

Tijdens die zoektochten op YouTube kwam ik er al snel achter dat er meerder manieren zijn om sokken te breien. Vanaf de boord of vanaf de teen. Met meerdere pennetjes of met een rondbreipen. Per stuk of meteen per twee tegelijk. En nog maar niet te spreken over de verschillende soorten hielen die je kunt toepassen. Het gemak waarmee die dames trouwens hun breipennen en wol hanteerden ontmoedigde me wel een beetje. Continental of English style, ze zoeven zo de steken door alsof het geen enkele moeite kost... En dan gaat het gros ook nog in het Engels met de bijbehorende Engelse jargon-termen... Oef!

Maar gedurende de weken die verstreken en alle zoektochten op YouTube werd gaandeweg wel steeds duidelijker wat mijn manier zou worden.

• Ik koos voor de shortrow heel. In het Nederlands de jojohiel (of boemeranghiel, of zandloperhiel) Je krijgt daarbij een diagonaal lijntje vanaf de hiel, en dat vind ik er mooi uitzien. Het is ook een goede hiel als je geen hoge wreef hebt. Komt dat even goed uit.
• Na één poging van een paar uur op 5 pennetjes op een vrije avond besloot ik dat dát niet helemaal mijn ding was. Ik weet niet precies wat het was. Zijn m'n vingers te lang? Maar die pennetjes zaten steeds in de weg waardoor ik m'n handen steeds verkrampter ging houden. En je bent ook continu van pennetje aan het wisselen. Vond het verre van rustgevend. Rondbreipennen dus liever. Van die pennen met een draadje ertussen.
• Vooral toen ik las over het Second-Sock-Syndrome. Dat lijkt me echt iets voor mij. Dat je na het breien van de eerste sok geen zin meer hebt in de tweede omdat je alles weer precies hetzelfde overnieuw moet doen.. En wat heb je nou aan één sok? De mogelijkheid om twee sokken tegelijkertijd te breien heeft ook andere voordelen. Je hoeft niet te onthouden na hoeveel steken je bijvoorbeeld bent gaan minderen of wanneer je aan de hiel begon, want je doet het meteen bij alletwee de sokken achter elkaar. Twee sokken tegelijkertijd kun je alleen breien op een rondbreipen. Veel handiger vind ik.
• Ik koos ook voor toe-up socks. Dus breien vanaf de teen, en niet vanaf de boord. Ook weer omdat dat veel praktischer is. Je kunt bijvoorbeeld tussendoor passen en zo precies bepalen wanneer je bijvoorbeeld aan de hiel gaat beginnen voor jouw schoenmaat. En je hoeft geen rekening te houden met de hoeveelheid wol die je hebt. Je kunt doorbreien tot die helemaal op is zonder bang te zijn dat je tekort komt op het eind. Je sokken worden desnoods wat langer of korter, maar je zit nooit met te weinig wol om bijvoorbeeld de teen af te maken.

YouTube:

Het halleluja-moment kwam toen ik op YouTube een Engelse tutorial tegenkwam die precies deze bovenstaande punten doorliep. Two at a time, toe up socks on a magical loop, with a shortrow heel!!!

Op dat ogenblik wist ik dat het me zou gaan lukken. Het wordt namelijk heel duidelijk uitgelegd en voorgedaan. En... nog fijner, de manier waarop ze de hiel doorloopt. Niet met steken tellen maar met gebruik van "stitch-markers" van die kleine veiligheidsspeldjes waardoor je geen onnodige steken op je pen hoeft te houden. Het wordt er allemaal zoveel makkelijker en overzichtelijker van!

En zo gebeurde het zomaar dat ik, zodra het ietsje rustiger werd op m'n werk, zonder ooit eerder een sok te hebben gebreid, uiteindelijk begon aan een heus sokkenpaar... voor het echie. Niet met extra dikke wol om eens te oefenen, maar hup... meteen serious business! Twee tegelijk ook nog. Het zag er heel professioneel uit.

De wol en de rondbreipen kocht ik toen ik in Kopenhagen was, 3 weken geleden. En besloot daar en dan dat het eerste paar voor m'n lieve mama zou worden! 

Het eerste paar:

De kleurtjes van de wol zijn helemaal in m'n moeders straatje, veel herfsttinten. Het laat ook meteen zien dat sokkenwol vaak van zichzelf al van kleur kan veranderen. Ik dacht dus altijd dat je met allemaal aparte bolletjes en draadjes moest zitten kloten, maar nee dus. Eén draad. Zelfstrepend. Handig!

Ondertussen barstte er buiten ook een hittegolf los! Ik zat binnen voor de ventilator te breien. (Hoe tegenstrijdig kan het worden? Breien...in een HITTEGOLF!!! tssss.) Maar echt, heerlijk om je juist dan koest te houden en al breiend de sokken te zien groeien. Zelfs de hiel ging zonder problemen (Maar één keer een foutje gemaakt.) M'n lieve hondje Raafje aan m'n voeten meegenietend van de zuchtjes wind die de ventilator uitblies.

 En natuurlijk af en toe passen tussendoor, je sokken kunnen daarvoor gewoon op de pennen blijven.

Tot je uiteindelijk bij het einde van de bolletjes komt en je aan de boord kunt beginnen. Een dikke week heb ik erover gedaan met veeeeel uren breien op een dag. Als ik moet schatten dan denk ik dat ik op dit paar in totaal iets van 40 uur gewerkt heb. Maar ik ben geen snelle geoefende breier. (En m'n mama is het waard!!)

En je weet dat het virus je te pakken heeft als je intussen al nieuwe bolletjes wol in huis hebt gehaald, dit keer voor mezelf, die binnen het uur alweer op de pennen staan.

En die in de loop van de afgelopen week al verdacht veel sok-vorm hebben gekregen!!

De feiten op een rijtje:

Mirjam, lieve zus... Ik schrijf dit allemaal vooral voor jou want je weet inmiddels dat ik hartstochtelijk probeer jou ook aan het sokken breien te krijgen : )  Je móet het een keer proberen...echt!! Al helemaal omdat jij veeel beter bent in breien dan ik.. en als ik het kan........  Maar ook voor de rest van de lezers die dit wellicht eens zelf willen gaan proberen op deze manier, even een paar tips en feiten op een rijtje.

- Koop niet zomaar wol, maar speciaal sokkenwol. Dat bestaat uit een  mengsel van (vaak) wol en polyamide waardoor de sokken niet alleen lekker warm maar ook sterk zijn. Je wil namelijk niet dat het na een paar keer dragen al stuk gaat!

Sokkenwol is er in allerlei kleuren, van effen naar gemêleerd naar strepend naar patroontjes. En ook in allerlei merken en samenstellingen.(Ook fair trade of vegan, om maar iets te noemen.) Op internet zijn webwinkels waar je wol kunt bestellen. (Voor de mensen in de buurt van Eindhoven, Bloemendalwol op sectie-C is een hele fijne (web)winkel waar je goed wordt geholpen.) (Toevallig precies tussen onze woonplaatsen in Mir!) 

-50 gram is ongeveer genoeg wol voor één sok. Soms worden bolletjes per 50 gram verkocht (dan heb je er dus 2 nodig voor 1 paar sokken.) Maar vaak zijn de bolletjes ook 100 gram. Dan heb je dus maar één bolletje nodig, maar die moet je dan wel even in tweeën delen want elke sok krijgt z'n eigen bolletje. Dat doe je het makkelijkste op een keukenweegschaal. Even afrollen tot je 2x 50 gram hebt.

Zo kan het voorkomen dat als je wol hebt dat van kleur verandert, de bolletjes niet precies bij dezelfde kleur beginnen. Als je identieke sokken wil moet je dus opsporen waar de wol weer identiek gaat lopen, als dat überhaupt al in de wol zit. Vaak zijn handgebreide sokken eerder zusjes van elkaar. Wel duidelijk familie maar niet identiek. De charme van handwerk, toch?

-Koop een rondbreipen met een lengte van minimaal 80 cm. Anders is het te kort om twee stuks tegelijk op te kunnen breien. Meest gangbaar is daarnaast een pendikte van 2.5 of 3.0 (Met 2.5 worden je steken wat compacter en dus de sok iets dikker dan met 3.0)

Leg de rondbreipen voor gebruik even in ruim warm/heet water en laat het hangend afkoelen. Dan gaat de krul eruit en dat breit fijner. (Tip: Veel breipennen, ook rondbreipennen, zijn voor veel goedkoper vaak ook te vinden in tweedehandswinkels.) 

-Maak je in eerste instantie niet te druk over een gegeven patroon. Zet de teen op met 12 steken en vermeerder dat daarna naar 60 steken (bij pen 3.0) of 64 steken (bij pen 2.5) Dat past over het algemeen prima. De hiel kun je later weer minderen naar 12 steken. Begin daarmee als je drie vingerbreedtes van het eind van de hiel af bent. Meer hoef je eigenlijk niet te weten. Het allergrootste gedeelte ben je steeds in rechtse steken aan het breien. Dat komt omdat je niet heen en weer breit, maar in een spiraal omhoog. Alleen bij de hiel brei je op en neer en heb je ook averechtse steken nodig. En bij de boord brei je afwisselend rechts en averechts. De video wijst het vanzelf, maar eigenlijk zijn alleen de teen, de hiel en de boord even afwijkend, de rest van de sok zijn hele stukken hetzelfde en dus lekker gedachteloos. (Zet lekker een luisterboek op of een muziekje aan, en de uren vliegen voorbij!)

-Eenmaal klaar, was de sokken dan voortaan met de hand in een wolwasje en laat ze liggend drogen. Een beetje liefde en ze gaan heel lang mee.

De link:

Ik ben heel blij met mensen die de moeite nemen om tutorials op YouTube te zetten! Want vaak leer je dingen veel sneller als je het ziet met de mogelijkheid het keer op keer opnieuw af te spelen. Er zijn ontzettend veel leuke en goede links over het breien van sokken maar deze link heeft mij het allermeest geholpen. Dankjewel Tii Casa knitting!!

Het is wel in het Engels en daarbij is het handig als je deze termen kent.

To knit = breien in een rechtste steek

To pearl= breien in een linkse steek

Deel 1: Het opzetten van de steken vanaf de teen.

Deel 2: Het meerderen van de steken voor de teen.

Deel 3: De hiel, eerste helft.

Deel 4: De hiel, tweede helft

Deel 5: De hiel, laatste rij 

Deel 6: Boord elastisch afwerken

Sokken voor gevorderden

Met bovenstaande informatie kun je al een hele hoop leuke sokken breien. Er zijn ook zoveel verschillende sokkenwol met effecten dat je eigenlijk niet eens een echt patroon nodig hebt. Alleen een besef van de hoeveelheid steken voor jouw voet. En ik ben pas met m'n tweede paar bezig.. kun je nagaan wat ik allemaal nog op de pennen ga zetten!!

Maar toch heb ik alweer een kleine uitdaging in het verschiet liggen. Ben namelijk op Instagram enorm gecharmeerd geraakt van de Happy Socks van Blueberryfields. Zij wisselt verschillende strependiktes van patroonvormende wol af (vaak wol van Drops-Fabel) waardoor je hele vrolijke unieke sokken krijgt.

Je bent dan wel met meer dan één bolletje in de weer (Of meer dan twee bolletjes als je twee sokken tegelijk breit) maar het worden wel meer persoonlijke sokken. 

Of wat dacht je van dit prachtige boek wat ik onlangs tweedehands op internet bestelde.  Fancy feet van Anna Zilboorg.

Hierin staan 80 verschillende patronen van authentieke Turkse sokken, vaak 3 -of meerkleurig gebreid. Daar kan ik m'n hart voorlopig nog wel even aan ophalen.

Dussss. Ik hoop dat ik jullie een beetje geïnspireerd heb met dit avontuur. Het is in ieder geval nog tijd zat voor de winter daadwerkelijk gaat invallen en wie weet gaat er dan toch een breiwerkje mee op vakantie? Mir?

oktober 2015: UPDATE: Inmiddels is er een brei-blog in het leven geroepen over m'n aanhoudende brei-virus. Meer sokken, meer ervaringen, meer wol. Wees welkom! Klik hier