C: Het maken van een Hügelbed

 

Ik had het project in een eerder bericht al aangekondigd: Het maken van een Hügelbed in m'n moestuin. Maar nu is ie ook klaar! Hierbij het hele proces op een rijtje. Dan weet je daarna precies wat het is, want bij mij op het complex zijn er maar een paar die me niet wazig aankeken als ik vertelde dat ik met een hügelbed bezig was. Haha.

Het begon eigenlijk al in het voorjaar. Het voorste stuk tuin van het rechtergedeelte zou een nieuwe bestemming moeten krijgen nadat de knofloken baan zouden ruimen.

Want zo kan het natuurlijk niet blijven! Ook hier kruipt zevenblad en akkerwinde vanuit het openbare pad zo m'n tuin in.

Dus dat werd even doorbijten. Grond opschonen en bamboescherm ingraven. En alvast paaltjes neerzetten voor wat ooit een heus hekje moet gaan worden.

Omdat dit voorste stuk tuin in de winter en voorjaar best last heeft van hoog water, en dus zompige grond, leek het me bij uitstek geschikt voor een verhoogd bed... En niet zomaar een verhoogd bed (want al m'n bedden in de tuin zijn sowieso al verhoogd) nee, een éxtra verhoogd bed. Een extra speciaal verhoogd bed. Een hügelbed! 

In de permacultuur bestaat het begrip Hügelkultur (of Hugelcultuur). Het is afgeleid van een oud Oost-Europees gebruik om grond te verrijken. Hügel is het Duitse woord voor wat wij 'hoop' zouden noemen,. (Als in mierenhoop, of molshoop.) Een verhoging op de grond, feitelijk. Alleen dan niet van alleen zand, maar van een opeenstapeling van meerdere plantaardige materialen die, terwijl ze langzaam vergaan, voedingsstoffen afgeven en voor een stabiele waterhuishouding zorgen. Een heel rijk en vruchtbaar bed dus. En daar zitten dan nog meer voordelen aan vast, want het warmt in de zomer sneller op vanwege de vorm, terwijl het rottende materiaal binnenin er als een soort spons voor zorgt dat het niet uitdroogt. Low-maintenance dus..  Dat wilde ik wel eens uitproberen...

Ik heb een poos Marktplaats in de gaten gehouden voor gratis dakpannen in de buurt. Vanuit ecologisch oogpunt wilde ik proberen om alles zoveel mogelijk gratis en uit de nabije omgeving te halen. En dakpannen leken me bijzonder geschikt omdat het aardewerk de warmte goed kan vangen en je er ook allerlei vormen van kan maken. In mijn rechte-lijnen-tuin wilde ik voor dit permacultuur-project eens géén strakke lineaire vorm maar iets ronds.. of ovaals,  of nee.... ei-vormig!! Het duurde al met al een dikke maand voor ik beet had. Maar 3 kilometer bij me vandaan. (Dakpannen worden redelijk vaak gratis aangeboden door mensen die een dakkapel laten plaatsen.)

Het ei-vormige bed was dus gemaakt (na toch wel eindeloos schouwen met dakpannen.), en zo kon ik niet lang daarna aan de grote "Hügeldag" beginnen. Die startte met een ritje naar het bos. Daar heb ik m'n auto volgeladen met vermolmd hout. Hoe poreuzer en brozer, hoe beter. Vers hout is ook wel mogelijk maar dan duurt het wel erg lang (jaaaren) voor het bed daar profijt van krijgt qua voedingsstoffen. Eigenlijk moet het hout zo vergaan zijn dat je het niet meer voor de kachel kunt gebruiken. En een bos ligt daar over het algemeen vol mee.

Terug in de moestuin ben ik eerst de grond in het bed gaan afgraven. Dat hoeft niet per se maar anders wordt de hoop wellicht wel erg hoog en ik vindt het eerlijk gezegd ook wel zonde van de vruchtbare grond die je anders begraaft. Hier had ik toch wel zo'n 7 kruiwagens vol met aarde.
Achter het bed, aan de kopse kant heb ik trouwens ook al verteerde mest en compost klaarliggen.

Ook breng ik een laag karton aan. (Nog opgespaard uit de tijd dat Mirjam haar keuken aan het verbouwen was!!) Want hoewel ik de grond daar zoveel mogelijk heb schoongemaakt van (daar heb je ze weer) zevenblad en akkerwinde.. wil ik niet het risico lopen dat dat er meteen weer doorheen gaat groeien. En nu kan het nog.

En dan kan het stapelen beginnen. (Veel berkenstammetjes lagen er in het bos, zoals je ziet.) Alle spleten ertussen zoveel mogelijk opgevuld met kleinere (dooie) takjes.

Daarna een tweede laag (Vooral eikenhouten dooie takken). Bij deze laag werk ik meer naar het midden omhoog. Niet erg goed te zien op de foto, maar ik hou de randen dus lager dan het midden, als een hoopje dus.

Daarna gaat er een laag houtsnippers overheen. Of eigenlijk, ertussen. Om de spleten op te vullen. Op dit moment dacht ik namelijk opeens dat ik misschien wel een enorm muizenparadijs aan het maken was.. Daar zit ik niet zo op te wachten maar de toekomst zal moeten uitmaken of ik me voor niets zorgen heb zitten maken. (Overbuurvrouw Irene, ook een permacultuur-liefhebster, was zo lief om foto's in actie te maken. Anders kan ik nooit bewijzen dat ik dit echt allemaal helemaal zelf doe natuurlijk!)

Om zoveel hout makkelijker te laten composteren (verteren) is het slim wat extra stikstof toe te voegen. Ik strooide er o.a. bloedmeel overheen en eigengemaakte kippencompost als stikstof-gift. En waterde vervolgens alles goed in. Ongeveer 5 volle gieters water zijn over het hout gegaan om ze goed vochtig te maken voor de volgende stap kwam.

Een flinke laag vers snoeihout ging er overheen. In dit geval veel twijgen van m'n appelboom, want die gaat er toch in de herfst helemaal uit. Maar ook uitlopers van de druif en van de komkommer. En wat pompoenblad en toppen van de bladspinazie. Zolang er maar geen zaad inzit is het in principe bruikbaar. Deze verse laag zal lekker gaan broeien.

Vervolgens gaat er een flinke laag verteerde mest en compost overheen. (Weer dank Irene, voor het maken van de foto.) Tegen deze tijd was ik trouwens al behoorlijk moe van al het sjouwen en slepen en spitten en verplaatsen...Een soort boot-camp..Maar het einde is bijna in zicht!

De oorspronkelijke aarde gaat er nog overheen. Ik had 7 kruiwagens, maar die kreeg ik er niet meteen allemaal op, vanwege de vorm rolde het er op een gegeven moment te makkelijk vanaf. Ook ondanks flink aanstampen. De massa die eronder zit is natuurlijk ook nog behoorlijk flexibel door die verse takken. Dat zal met de tijd wel een beetje verder gaan inzakken en steviger worden.
Maar erg is dat niet trouwens, die extra grond kan ik ook makkelijk elders in de tuin gebruiken.
Genoeg voor één dag. Heb de hoop afgedekt met plastic zeil tegen de harde regenbuien die voorspeld werden.

Want zo kaal kun je de hoop natuurlijk niet laten liggen. Het moet beplant worden om wegspoelen van voedingsstoffen en aarde tegen te gaan. Alleen, je moet het bed óók even de tijd geven om te settelen en in te zakken. Het is sowieso slim om er niet meteen gewassen op te zetten die veel stikstof vragen (zoals kolen bijvoorbeeld) omdat het verteren van het hout in eerste instantie nog veel stikstof vraagt.
Niet zo erg dus dat we al redelijk op het eind van het seizoen zitten. Ik plant er binnenkort dus maar wat groenbemester op (phacelia en klaver) die het bed nog wat meer zullen helpen met de stikstofbehoefte en ga er dan verder in het voorjaar wel echt mee aan de slag.
Zal dan later nog even stilstaan bij het nieuwe hügelbed als we in September het herfstwandelingetje door de moestuin gaan maken. Als het goed is heeft ie dan al een groen vachtje!

Erg blij met m'n nieuwe eivormige bedje!