C: Doe-het-zelf: Deodorant

Ik spijbel een beetje, want ik heb eerder (...goh, bijna 2 jaar geleden alweer...) over het zelf maken van deodorant geschreven, hier. Maar ik vond dat het wel wat meer podium verdiende. Dus toen m'n eigen potje leeg raakte en ik toch een nieuwe lading moest bereiden, besloot ik maar meteen een fotoverslag van het hele proces te maken. En voor de gelegenheid ook maar meteen een íets luxere en uitgebreidere uitvoering dan die van de eerste beschrijving. Het is immers volop zomer nu, nietwaar? (Al valt vandaag de regen met bákken uit de lucht.  Zucht.)

Waarom zelf maken?

Er zijn veel dingen die ik graag zelf maak, zodat ik precies weet wat voor ingrediënten ik gebruik en invloed heb op de puurheid daarvan. Maar als er één product is waarvan ik overtuigd ben dat je het beter zelf kunt maken dan is het deodorant. De reden daarvoor is omdat de reguliere deo's uit de winkel in bijna alle gevallen aluminium chloorhydraat bevatten. Ik ben eens voor zo'n schap gaan staan en kon er geen één vinden die dat niet als ingrediënt had.

Nu is over aluminium chloorhydraat veel controverse te lezen op internet, waarbij het mij inmiddels onduidelijk is of het nu wel of niet een correlatie heeft met borstkanker. De ene bron beweert dat er geen wetenschappelijk bewijs is, de andere bron is daar juist heel stellig in... Hoe dan ook, ik wil het niet onder m'n oksels spuiten, klaar. Vorig jaar heb ik voor het eerst een keer een mammografie moeten laten maken omdat er iets niet pluis leek. Gelukkig bleek het allemaal in orde, maar ik moet je zeggen.. daar in het ziekenhuis, eerst zo'n foto en daarna een echo, dan komt het allemaal akelig dichtbij.   

Dus bewijs of niet, als een effectief alternatief zo gemaakt is, van eerlijke ingrediënten en naar eigen inzicht aan te passen, waarom zou je het dan niet eens proberen? Ik ben er in ieder geval heel tevreden over, en als ik internet mag geloven óók een heleboel andere vrouwen over de wereld die dit (of een soortgelijk) recept gebruiken.

De ingrediënten:

Voor het maken van deze deodorant-versie heb je de volgende ingrediënten nodig:

• 3-6 eetlepels kokosolie
• 125 gram arrow root (alternatief maizena)
• 125 gram zuiveringszout (Baking Soda/ Natriumbicarbonaat)
• optioneel: 5-8 druppels etherische olie (hier lavendel en tea-tree)
• optioneel: 3 eetlepels gedroogde bloemen (hier lavendelbloesem & goudsbloem)

Kokosolie kun je tegenwoordig op meerdere plekken kopen, zelfs al in sommige gewone supermarkten. Maar in ieder geval in toko's, natuurvoedingswinkels of in de Tuinen. Je hebt ook een geurloze variant (zou ik kiezen tenzij je een beetje naar kokos wil ruiken uiteraard.) Het is hetzelfde spul als waar je ook in kunt bakken en braden en dat lijkt in eerste instantie gek want je smeert toch ook geen margarine onder je oksels? Maar kokosolie bevat veel anti-bacteriële eigenschappen en werkt verzachtend voor de huid. Bovendien wordt het ondanks het gebruik van deze olie geen vette boel onder je oksels! Echt niet.
De reden waarom het recept 3-6 eetlepels aangeeft is omdat het voor iedereen verschillend is wat prettig werkt. Wat droger of wat smeerbaarder. Je merkt bij het mengen vanzelf wat voor jou het beste is.

Verder gelijke delen (125 gram) van zuiveringszout en arrow root. Zuiveringszout vindt je vaak bij Toko's. (Maar ik koop de mijne altijd bij de Sligro.) Arrow root vind je bij natuurvoedingswinkels, als alternatief kun je ook maizena gebruiken.

Je kúnt de kokosolie au-bain-Marie smelten om het mengen wat makkelijker te maken. Bij kamertemperatuur is het namelijk soms nog steeds redelijk vast. (Het is dus afhankelijk van hoe warm de omgeving is of je het rechtstreeks uit de pot kunt mengen of dat je het wat zachter moet maken.)
In dit specifieke geval maak ik de deo echter net iets luxer door van de kokosolie een maceraat te maken. Dat betekent dat je in de vloeibare olie kruiden en/of bloemen laat trekken die iets van hun geur en geneeskracht afgeven aan de olie. Dus in dat geval moet je de olie wel zachtjes laten smelten.

Omdat dit straks een deodorant gaat worden die je op de gevoelige huid van je oksels smeert, maak je liever een aftreksel dat verzachtend en anti-bacterieel werkt. Ik kies hier voor gedroogde goudsbloemblaadjes en lavendelbloesem. (Meer info over het drogen van goudsbloem (calendula) vind je hier, en over het drogen van lavendel hier.)
Op het moment dat het water in de pan ging koken zette ik het op een klein pitje bovenop een vlamverdeler. Daarna ging pas de bovenste schaal erop met de kokosolie en de bloemblaadjes erin, en heb het zo ongeveer 2 uur zachtjes laten trekken. Tot slot is het een kwestie van de blaadjes eruit zeven en de olie opvangen.

En kunnen alle ingrediënten bij elkaar gevoegd worden. Als je etherische olie gebruikt, gebruik dan maar een kleine hoeveelheid en liefst ook hier zachte en antibacteriële oliën (die je eventueel ook puur op je huid zou kunnen gebruiken) zoals lavendel en tea tree. Niet teveel druppels, hooguit 10. Je moet het zo bekijken, je maakt een deodorant die geurtjes gaat neutraliseren en niet zozeer een deodorant die je een wolk lavendelgeur meegeeft. Hou het subtiel.

Mengen met de bolle kant van een lepel werkt voor mij het best. In het begin is het heel taai en kruimelig. Eventueel kun je wat extra kokosolie toevoegen.

Zoals ik net al zei: Het is maar net wat je zelf prettig vind qua consistentie. Zoals bovenstaande foto vind ik het persoonlijk nog steeds wat te kruimelig.

Maar nu is het voor mij perfect. Enigszins pasteus, maar niet té vloeibaar. In een koudere badkamer wordt het vanzelf weer wat stijver dus de zachtheid is niet allesbepalend, het is eerder dat de verhouding tussen kokosolie en de poeders lekker moet voelen.

Giet het in een schoon (gesteriliseerd) potje en plak er desnoods een etiket op. (Ik heb me weer eens uitgeleefd op "Handlettering" zoals dat heet.) en klaar ben je. Je kunt trouwens zien dat door de goudsbloem de kleur van de deo iets minder wit is geworden, lijkt het haast nóg authentieker. Ha!
Voor gebruik haal je 's ochtends een kleine hoeveelheid uit het potje (denk: knikker) en warm het een beetje op in je handen. Smeer het daarna onder je schone, droge oksels en meer is het niet.

Voor de volledigheid:
Ik heb er zelf nooit last van gehad maar ik heb wel heel af en toe gelezen dat er soms mensen zijn die jeuk en bultjes onder hun oksels krijgen bij het gebruik van huisgemaakte deodorant. Soms pas na maanden gebruik zonder eerdere problemen. En dat lijkt me behoorlijk irritant. Al is het percentage mensen die dit overkomt maar heel klein. Toch, om te voorkomen dat je daar eventueel last van krijgt kun je het volgende doen.

Koop een fles appelazijn en hou er een klein gedeelte van in je badkamer. Voordat je de deodorant aanbrengt dip je heel even met een (eventueel natgemaakt en uitgeknepen) katoenen doekje in de appelazijn en veegt even langs je oksels. Appelazijn ruikt niet erg deo-fris, maar de zure geur verdwijnt helemaal als het opdroogt. Dus geen hele kwats azijn gebruiken, een licht vliesje is voldoende. Mocht je net je oksels geschoren hebben dan kan het even licht prikken. In dat geval kun je beter een verdunde versie gebruiken, dus op een licht natgemaakt doekje. Anders kun je de azijn ook puur gebruiken.
Daarna de deo opbrengen en je bent klaar voor de dag. De appelazijn zorgt ervoor dat de zuurgraad van de huid onder de oksels herstelt. (Er zijn trouwens mensen die alleen deze appelazijn-methode gebruiken als anti-zweetluchtproduct en voor wie dat ook afdoende helpt.)

Helemaal voor de volledigheid:
Dit hele recept gebruik ik eerlijk gezegd alleen in de zomer, of in de warmere maanden. Vanuit praktisch oogpunt eigenlijk. Want als het buiten kouder wordt, wordt ook onze onverwarmde badkamer ijskoud. En daarmee ook de kokosolie in dit recept waardoor het niet echt heel handig te gebruiken is. Je moet het dan zowat uit het potje schrapen en daarna zien op te warmen in (vaak) toch al koude handen. Heb je zelf altijd de verwarming aan in je badkamer dan is het geen probleem uiteraard, maar ik verander en vereenvoudig  het recept gewoon een tikkeltje. Namelijk naar een spray. Je hebt dan nodig:

• Een sprayflesje
• Gedestilleerd water
• Zuiveringszout
• optioneel: Etherische olie

Vul het flesje met water en los er de zuiveringszout in op. (Ongeveer in de verhouding van 1 eetlepel zuiveringszout op 100-150 ml. water) Eventueel een paar druppeltjes etherische olie en goed schudden voor gebruik. Even sprayen, klaar.  Het werkt wel minder langdurig dan het recept met kokosolie maar in de winter is dat ook minder nodig, komt dat even mooi uit.

Iets meer over zweet en lichaamsgeur:

We zweten van nature vooral om af te koelen. Dat gebeurt in ons lichaam automatisch en werkt continu, dag en nacht. Bij extreme warmte, inspanning, of stress merk je dat het best. Zweetdruppels op je voorhoofd, klotsende oksels, zweethanden.. we kennen het allemaal. Maar ook als je gewoon rustig op de bank zit of ligt te slapen verlies je vocht door verdamping. De een zweet wat meer of sneller dan de ander, daar zit erfelijkheid en hormoonhuishouding achter, al helpt het dragen van synthetische kleding ook niet echt.

Nu heeft dat zweetvocht van zichzelf eigenlijk geen geur. De geur (je lichaamsgeur dus, in allerlei varianten van lekker ruikend tot afstotelijk) komt vrij als huidbacteriën dat vocht (wat proteïne bevat) gaan afbreken in zuren. 

Voeding, hormonen, algemene gezondheid, hygiëne en medicijngebruik hebben allemaal in meer of mindere mate invloed op hoe je ruikt.  Je kunt dus eigenlijk stellen dat de mate van zweten (veel of weinig) en de samenstelling van dat zweet (bij afbraak) bepaald hoe je ruikt (lekker of vies). 

Genoeg water drinken, niet al te kruidig eten (curry's, ui en knoflook zijn befaamd) of te proteïnerijk, zijn simpele manieren om het een beetje binnen de perken te houden. Maar verder ben ik ook geen expert hoor. Ik denk altijd maar, niets ruikt zo vies als lui zweet. Dus lekker aan de slag dan maar, met het maken van een gezonde pure deo bijvoorbeeld!