C: Slome kip, check-up

Dit is Rocky. Ze is niet mijn kip, maar een van de drie grote Barnevelder kippen van Ko. En Ko ken ik weer van het bos waar we altijd onze honden uitlaten. Toen begin dit jaar het lieve oude hondje van Ko overleed besloot hij, ook vanwege zíjn hoge leeftijd, om niet meer opnieuw aan een hondje te beginnen, maar kippen..... dát leek 'm wel wat. Dus vol goede moed begon hij eigenhandig aan de bouw van een kippenhok. Dat viel niet altijd mee in z'n kleine hobbyschuurtje en met z'n slechte rug, maar uiteindelijk stond het er wél! Met als gevolg dat we al gauw samen op zoek gingen naar 3 barnevelders op internet, en nog op dezelfde dag een beetje giebelend in de auto stapten om ze te gaan halen. 3 mooie dames van een jaar oud. Wat een pracht!

Sindsdien houden Ko en ik elkaar op de hoogte van allerhande kippen-zaken. En zo hoorde ik op een gegeven moment dat Rocky, die van het begin af aan toch de dominante kip was geweest, een beetje slomer werd. Ze stopte met eieren leggen, werd gaandeweg verstoten van haar voetstuk en kwam onder aan de pikorde terecht. Ook at ze steeds minder gulzig en verbleef meer en meer op de achtergrond. De andere twee kippen (Okkie en Stokkie) leken nergens last van te hebben
Ko begon zich langzamerhand toch wel een beetje zorgen te maken.

Aangezien Ko zelf niet meer de lenigheid heeft om achter een kip aan te rennen of diep te bukken, ben ik de ren ingegaan om Rocky te vangen en om haar een check-up te laten ondergaan. Niet dat ik de grootste kippendeskundige ben verder, maar misschien kon ik wat vinden.
Zorgvuldig bekeek ik eerst haar kop en snavel. Geen snot of benauwdheid te bekennen, heldere ogen. Ook binnenin haar bek zag ik geen verwondingen of verdikkingen. Daarna voelde ik haar krop, maar die voelde goed. Desnoods een beetje aan de lege kant zo laat op de dag, maar geen sprake van harde -of zure krop. Vervolgens zocht ik onder haar vleugels en veren naar luis, maar ook daar niets. Legnood leek me een beetje vergezocht na anderhalve maand zonder een ei te hebben gelegd, dus inderdaad, ook daar geen afwijkingen. Kontje was ook schoon. Ze poept niet veel, maar dat wat eruit komt is normaal, geen bloed ofzo. Wel was ze in vergelijking met de andere twee kippen, die voor de gelegenheid ook meteen een check-up kregen, behoorlijk aan de lichte kant. Ben speciaal voor haar wat meelwormpjes gaan halen, waar kippen over het algemeen zowat een moord voor doen, ze at er geen één.
Eigenlijk kon ik dus niets vinden waar ik iets zinnigs over kon zeggen. Behalve dan dat het wellicht slim was om naar de dierenarts te gaan want er is overduidelijk iets mis dat ze zo vermagert. Maar wat? Parasieten misschien?

Arme Rocky.

Ko ging dus de volgende middag naar zijn dierenarts, met Rocky in een verhuisdoosje in het aanhangertje van z'n fiets. Na afloop kwam hij bij me langs en gelukkig was ik net thuis van m'n werk. De dierenarts had namelijk gezegd dat ze eigenlijk niet zo veel afwist van kippen en verwees Ko door naar de dichtsbijzijnde kippendeskundige. En dat bleek "mijn" dierenarts Jan te zijn. Die zit wel zo'n 10 kilometer verderop, dus op de fiets niet zo handig. Of ik zou willen rijden? vroeg hij voorzichtig.
Natuurlijk Ko, stap gauw in dan rijden we ernaartoe.

Jan stond ons al op te wachten.
Een mooi gezicht, twee oudere mannen en een kip. Ko deed zo goed als het ging z'n verhaal, Jan hoorde het geduldig aan. Ik vreesde een onoplosbare zaak maar ik blijk gelukkig niet voor niets géén deskundige, want na een klein onderzoek zei Jan stellig: "Bloedmijt!"

-Bloedmijt? En de andere twee kippen dan? Die hebben nergens last van.
-Nóg nergens last van, zei Jan. Die hebben nóg nergens, zichtbaar, last van. Het is niet vreemd dat bloedmijten eerst de zwakste kip uitkiezen, maar als je maar lang genoeg wacht dan volgen zij ook. Het is dit warme vochtige weer, die mijten tieren daar welig op. En als je hok wat kieren bevat dan kun je er haast donder op zeggen dat ze er zijn!

Het lichamelijke bewijs van zijn theorie vond hij bij het kontje van Rocky:

Het komt op de foto niet zo duidelijk over, qua kleur, maar het kontje is dus de plek waar je de naakte huid goed kunt bekijken en die zag er te geel uit, in vergelijking met hoe het hoort te zijn. En dat gelige is een teken van bloedarmoede. (Weer wat geleerd!)
Arme Rocky heeft dus bloedarmoede en voelt zich slap en moe en lusteloos.

Maar het is óók goed nieuws, in de zin dat je er iets tegen kunt doen. Rocky kreeg in ieder geval meteen een spuit met vitamines en een beetje ijzer. Daarnaast ook nog een breedspectrum antibiotica om ervoor te zorgen dat ze door haar zwakte iets meer beschermd was. En Ko kreeg een beetje 'ByeMite' mee om het hok mee mijtvrij te krijgen. Het meest effectieve middel, volgens Jan. Hij gebruikte het zelf ook.

Daarvoor moet je je hok eerst schoonmaken, Byemite oplossen in water volgens de aanwijzingen van de bijsluiter, in een plantenspuit doen en daar vervolgens het hok mee inspuiten. (Vooral bij de zitstok en in naden en kieren.) Kippen kunnen dan trouwens 's avonds weer gewoon in dat hok slapen. Ook slim om buiten in de buurt van het hok op de grond wat te spuiten. Na een weekje nog eens herhalen en klaar ben je. Het is trouwens logisch dat een hok met kieren veel meer risico loopt. Afkitten kan een hoop leed besparen want als deze nachtelijke aanvallen te lang duren kan een kip werkelijk doodgaan door de gevolgen van bloedmijt. Dat zou wel erg lullig zijn!

Wat ook flink kan schelen is om je zitstok 'zwevend' op te hangen, zodat de mijten niet bij de kippen kunnen komen.

Het gemene van bloedmijten is...je ziet ze niet. Ze komen 's nachts tevoorschijn uit hun kiertjes, klimmen massaal op de kip, doen zich tegoed aan een heerlijk bloedmaal en zijn voor zonsopgang weer verdwenen. Wil je ze vinden dan zul je met je vinger onderlangs zitstokken kunnen wrijven. Soms vind je dan bloed, soms vervellingshuidjes. Of je kunt 's nachts met een zaklampje je kip of het hok checken. Bloedluizen zijn van zichzelf geel-grijzig van kleur, maar na hun feestmaal zijn ze vuurrood.

Luizen die een kip overdag op haar lijf kan hebben rondlopen zijn dus nooit bloedmijten, maar bijvoorbeeld veerluizen. Ook geen pretje en zeker een behandeling met een anti-luismiddelen waard. Vraag daarvoor altijd raad bij een dierenarts. En zorg daarnaast voor een goed zandbad.

Inmiddels is Rocky weer thuis na haar grote reis. Morgen wordt het hok schoongemaakt en behandeld en hopelijk trekt ze dan gaandeweg weer helemaal bij. Maar of ze dan ooit weer de dominante kip gaat worden die ze daarvoor was is de vraag natuurlijk. Zolang ze maar gezond en gelukkig is. En Ko een beetje zorgenvrij!

P.S. Net voor de zekerheid in het donker mijn eigen hok en kippen eens goed bekeken, en hun kontjes trouwens ook. Zitstokken en hoekjes afgegaan. All clear. Pfew! Afgezien van broedse neigingen zien ze er verder ook kiplekker uit. Dit gaat voortaan wel mee in de check-up-routine die ik om de zoveel tijd uitvoer, kontjeskleur-kijken, joehoe!