M: zelf tekenmap maken



gewoon A4 papier,met waterverf en stift bewerkt, daarna gefixeerd, dat ging prima!

        

met luxe inpakpapier, per vel te koop   

Afgelopen december, eigenlijk als cadeautje voor Sinterklaas, ben ik weer begonnen met boekbinden. Ooit, lang en lang geleden,  heb ik een cursus boekbinden gevolgd. Ontzettend leuk om te doen, met mooie resultaten. Daarna is het er een hele tijd niet meer van gekomen. Te druk, banen, kinderen, materialen niet in huis enz, enz.
En nu met een zoon en zijn vriendin op een creatieve opleiding begon het weer te kriebelen. Met de nieuwe technieken kan ik niet zo veel, zij leren CAD-tekenen (op de computer) 3d printen, lasersnijden, vacuumvormen en zo. Ik ben meer van de oude ambachten, zoals moestuinieren eigenlijk ook is, en dus ook het aloude boekbinden.




Een losse opmerking zo af en toe daarover "pakte " niet echt, dus met Sinterklaas afgelopen jaar wou ik ze eens verrassen met een praktisch en zelfgemaakt cadeau: een tekenmap.
Kijk, dat viel in goede aarde. "Wauw, toch best wel gaaf, mam. Dat ga ik echt wel gebruiken!"

En zo moeilijk is het niet, veel meten tot op de millimeter, en dan gewoon gaan beginnen. En het dan zo persoonlijk maken als je wilt en in elke afmeting die je maar wil!

Benodigdheden:
- lineaal,
- grijsboardkarton van 2 of 3 mm
- boekbinderslinnen
- boekbinderslijm
- papier om mee te beplakken, 80 tot max. 120 grams.
- evt. linten of elastiek
- 2 gladde planken en lijmklemmen om het recht en glad te laten drogen

Handig om te weten:
- Hoe nauwkeuriger je meet, hoe mooier het resultaat. Dus een lineaal met milimeterverdeling is handig, het liefst iets groter dan het langste stuk dat je gaat meten
- hoe groter de map, hoe dikker het karton, anders buigt het door en krijg je een hele slappe kaft
- de boekbinderslijm is echt heel handig, het hecht heel goed, en verdund is het ook voor andere creatieve uitspattingen erg  handig, ik gebruik geen andere lijm meer...) Het is een witte lijm maar droogt transparant op en is wateroplosbaar. Je hebt puur en verdund nodig. Gewoon zelf verdunnen met water tot een soort dikke karnemelkachtige/dunne yoghurtachtige dikte. (Ongeveer evenveel lijm als water)
Het verwerkt zuinig, dus je doet er lang mee!
- Lijm op het dunste materiaal, laat dat liggen en leg het zwaarste materiaal erop, als dat kan. Zet hulplijnen om te weten wat je doet.
- Liefst binnen en buitenkant dezelfde zwaarte papier gebruiken. Anders trekt het karton krom. En hoe zwaarder het papier, hoe dikker het karton dat je moet gebruiken. Je kunt hier gewoon papier voor gebruiken (printpapier is 80 grams), tekeningen van jezelf of van je kinderen, foto's of collages die je uitprint op gewoon papier, posters of kunstkalenders (meestal iets zwaarder papier). En nog niet geprobeerd, maar misschien ook wel mogelijk met verschillende lagen heel dun papier met gedroogde bladeren/bloemen ertussen? Of met stof of zijde? kranten?
- Heb je het idee dat iets af kan geven? bescherm het dan met fixeer voordat je het verwerkt. Het ene papier neemt meer lijm op dan een ander papier. Kleine bollingen drogen weer glad op. Maar soms zijn kreukeltjes niet te vermijden. Handwerk nietwaar? Een proefje doen voorkomt teleurstellingen...
(zal mijn vader leuk vinden om te horen, proefjes doen is zijn lust en zijn leven)

Dan nu stap 1: Je snijdt de grijsboarden met een stanleymes op de gewenste grootte. de snijranden schuur je glad met schuurpapier. Hoeft maar heel licht, net het hoekige eraf.

stap 2: maak je de "rug", zodat de 2 grijsboarden(=platten) aan elkaar zitten (en het al meteen op een boek lijkt) Met onverdunde lijm en boekbinderslinnen. Aan de onder en bovenkant 15 mm langer dan het grijsboard, dit lijm je naar binnen vast. (en dit dus aan boven en onderkant)  Teken hulplijnen op de binnenkant van het linnen, je lijmt het linnen en legt het board hierop vast.

Voor de binnenkant van de rug gebruik je boekbinderslinnen dat net 5 mm per kant korter is dan de lengte van je board 

De breedte van de rug is het stuk dat je wil zien op het grijsboard aan de voorkant + de dikte van het grijsboard (3mm) plus de dikte van de rug zelf (afhankelijk van hoeveel je er in wil doen) +dikte van het grijsboard (3mm) + wat je wil zien op het grijsboard aan de achterkant. In het voorbeeld was dat 7 cm. Je smeert het linnen in en drukt de platten ertegen. Hulplijntjes op het linnen getekend om te zien wat je doet.

Goed aandrukken met een bot stuk gereedschap, hier een plastic boetseerlepeltje

  

stap 3: de hoeken. Ze zijn niet echt nodig, maar het staat wel mooi en authentiek en het beschermt de hoeken tegen beschadigingen. Maar het hoeft dus niet persé. 

Bij een A-4 formaat gebruik ik hoeken van 8 x 8 cm die ik dan diagonaal doorsnij. Het stukje dat je naar binnen vouwt is 15 mm aan elke kant, dus je houdt aan de voorkant dan 50 mm over.
Maar ook dit is afhankelijk van de grootte van je map. Kijk wat je mooi en in verhouding vind staan.

Snij het hoekje schuin af zodat je (net als bij kaften) je het mooi naar binnen kunt vouwen. Je moet net iets meer overhouden dan de dikte van je board (dus zeg 4 a 5 mm)
Gebruik onverdunde lijm.

stap 4: eigenlijk het leukste, de kaft. Dit kan dus van alles zijn. Zorg dat je papier niet te dun of te dik is, dat maakt het lijmen een stuk moeilijker. Gebruik nu verdunde lijm!

Let erop dat je het papier als het mogelijk is met de looprichting (vezels) mee laat gaan. Dus als je het papier dubbelpakt, zonder te vouwen, moet dat vrij makkelijk gaan en een dunne golving geven.

Zorg dat je kaft aan bovenkant, onderkant en het deel dat je naar binnen slaat 15 mm extra heeft. Het stuk dat net over de rug komt is 5 mm extra. Dit doe je ook bij de hoeken, dus dit gedeelte is het lastigst en even echt goed meten. Teken hulplijntjes zodat je met lijmen weet tot waar je papier moet komen. Je lijmt het papier en legt het board erop. Meteen daarna met een met doek zachtjes wrijven zodat evt. bubbels glad gestreken worden. Door de lijm zet het papier wat uit en dit droogt weer wat krimpend op.

(stap 4,5: alleen als je linten gebruikt om de tekenmap dicht te maken.)

Bepaal waar je de linten wil hebben. Gebruik een beitel , iets groter als de breedte van je lint, en sla hiermee van buiten naar binnen op je beitel. De binnenkant schuur je een beetje glad. Als het goed is heb je een mooie rechte snede waar je een lint doorheen kan priegelen. Aan de binnenzijde trek je het lint zo'n 40 mm erdoor en zet het vast met onverdunde lijm.

stap 5:

de binnenzijdes beplakken, het schutpapier. Ook weer met verdunde lijm! Hier laat je het schutpapier aan de bovenkant, zijkant en onderkant 5 mm van de rand komen. Bij de rug laat je het mooi aansluiten. Je houdt dan de lijn aan van de kaft die naar binnen is geslagen. Dit lukt bijna nooit als je dit keer het papier insmeert en ook het papier nu moet draaien om op het board te leggen. Je hebt nu ook niets aan hulplijntjes. Gelukkig kun je met een afbreekmesje en een lineaal heel voorzichtig, na het plakken, het papier bijsnijden. De lijm laat dan nog los en van de snede zie je niets meer en het ziet er superstrak uit!

Ik hou dan de kant van de rug aan bij het plakken en de rest snij ik bij.

 

Bij deze tekenmap heb ik een andere rug geprobeerd, voor meer ruimte, een soort extra vouw erin

 

En dan als allerlaatste: even (een nacht of zo) in de klem zodat de lijm mooi en glad opdroogt. Bescherm je werk wel door blank A4 papier tussen je werk en de pers te leggen.

Klaar!!