C: Oesterzwammen op stam kweken.

Ik ben dol op oesterzwammen. Vooral lekker krokant gebakken op een bruine boterham met wat kruidenzout en olijfolie. Hmmmm! 

Vandaar dat ik me afgelopen winter, toen ik zaadjes voor de moestuin ging bestellen op internet, makkelijk liet verleiden tot het kopen van deuvelbroed. Dat zijn gewone deuvels (houten pluggen) waarop bepaalde paddestoelsporen zitten. In mijn geval de gele zomer-oesterzwam. (Pleurotus pulmonarius) Daarmee kun je zelf een eigen kweek opzetten die enkele jaren oogst geeft. Ik kreeg ze al snel thuisgestuurd en in de koelkast zijn ze dan 3 maanden houdbaar.

Wat je verder nodig hebt zijn houten stammen of dikke takken van minimaal 15 cm doorsnee als gastheer, om die deuvels in te stoppen. De sporen kunnen zich dan door het hele hout verspreiden en na verloop van tijd oogst gaan geven.

Maar het klinkt makkelijker gezegd dan gedaan want niet alle houtsoorten zijn geschikt (al las ik veel tegenstrijdige berichten) en timing komt ook om de hoek kijken. Allereerst moet het hout van een gezonde boom komen. Maar dan ook nog minimaal één maand en maximaal 3 maanden geleden gekapt. 

De reden voor die krappe tijdsspanne is dat het hout eerst een maand moet versterven om de eigen afweer tegen schimmels te verzwakken, maar ook weer niet zo lang wachten dat andere schimmels al de kans hebben gekregen zich te nestelen. En uiteraard een gezonde boom omdat er anders al ziekten en schimmels de overhand hebben.

Maar waar vind je gezonde, vers afgestorven stammen...want ik kan het toch niet over m'n hart verkrijgen om een mooie grote gezonde boom om te zagen!?!

Gelukkig was dat ook niet nodig. Een hoveniersbedrijf kan je een stuk verder helpen want die moeten regelmatig bomen kappen in wintertijd, en ze weten vaak de conditie én de kaptijd van de boom precies. 

(En heb je vrienden met een hoveniersbedrijf dan hoef je er wellicht niet eens voor te betalen... dat geluk had ik!)  Binnen een week na m'n verzoek naar stammetjes stonden er al 3 mooie berkenstammen in m'n achtertuin. Met een diameter van 20 cm. en een hoogte van 1.20 m. Joepie! (Dankjewel tuincentrum Soontiëns!! Sorry voor de sluipreclame.) 

Voor oesterzwammen zijn berken heel geschikt. Net als populier, els en beuk. Eigenlijk zijn oesterzwammen zo makkelijk dat elke loofboomsoort wel kan. Al zijn over eik en tamme kastanje de meningen verdeeld, en schijnt kers zeker niet geschikt te zijn. (Het is ook afhankelijk van het soort paddestoel dat je wil kweken, sommigen kunnen zelfs op dennenhout!)

Door alle vorst en kou was het er nog niet eerder van gekomen, maar dit weekend moest het maar eens gebeuren. Helemaal niet zo'n lastig klusje. Ik begon met het gelijkmatig boren van de gaten.  Op de boor had ik een plakkertje zitten zodat ik precies wist hoe diep ik mocht gaan.

Ook hier had ik trouwens tegenstrijdige informatie... Het ene formulier dat ik meegestuurd gekregen had gaf aan dat de oesterzwam een bijzonder snelle groeier was en dat ik voor een stam van mijn formaat maar 20 pluggen per stam nodig had. Maar het andere formulier dat ik erbij gekregen had schreef dat het enten pas lukt als je voldoende plugs gebruikt. De rekenformule kwam daarbij uit op wel 50 plugs per stam. Wat te doen? Mijn eigen boerenverstand ging richting 50 per stam. De ervaring zal leren of dat juist was.

Na het boren kun je de pluggen er in slaan met een hamer. Precies gelijk met het oppervlakte van de stam. Het is niet de bedoeling dat ze iets blijven uitsteken.

Daarna heb ik de pluggen (en zaagvlakken) afgedekt met wat wax zodat het niet te erg kan uitdrogen of andere schimmels kan opnemen. (Kan met bijenwas, paraffine etc. Ik gebruikte gesmolten theelichtjes.) (Theelichtjes kun je heel makkelijk smelten in een leeg conservenblikje in een pannetje kokend water. Wilde daar geen extra pannetje aan viesmaken.. Phoe, het schoonmaken alleen al!)

En dan zitten ze mooi dichtgestopt in hun holletjes. Klaar om zich inwendig te verspreiden tot het hout helemaal doorgroeit is van de zwamdraden. Pas dan gaan ze knoppen vormen.

Dat kan bij een snelle groeier als de oesterzwam toch nog zo'n 6 maanden duren. In de tussentijd is het belangrijk dat ze enigszins vochtig en luchtig staan. Dus in een schaduwrijk plekje in de tuin. Als het te warm wordt in de zomer kun je de stammetjes natsproeien.
Als in het najaar de temperaturen 's nachts weer gaan dalen mag ik de eerste knopvorming gaan verwachten. Binnen een week groeien die dan uit tot flinke trossen oesterzwammen!! Als het najaar zacht blijft wordt zo elke 4 weken een nieuwe "vlucht" gevormd, tot de nachttemperaturen rond het vriespunt komen. In de praktijk kan dat soms wel 5 keer oogst betekenen!!  Daarna moet je weer wachten tot het volgende jaar. Na ongeveer drie jaar is de stam uitgeput en zul je weer voor nieuw hout én pluggen moeten zorgen.

Ik ben zooo benieuwd! Na 2 uurtjes werk heb ik nu twee berkenstammen in de tuin staan. Ik hoop maar dat de katten het niet als krabpaal gaan zien, haha! De rest is afwachten. Geduld, zoals altijd.
Maar ik zal het laten weten als we zover zijn!