C: Verkoudheid en griep

Zoals ik al vaker geschreven heb ben ik belachelijk vatbaar voor verkoudheid en krijg ik gemiddeld 1 à 2 keer per jaar de griep. Zo gaat het al ruim 25 jaar. Meestal verloopt het patroon hetzelfde. Flinke verkoudheid, vaak met bij-of voorhoofdsholteontsteking erbij, keelpijn, hoofdpijn, niezen, hoesten, dichte oren (gelukkig zelden echt oorpijn) kouwelijk, vermoeid, algemene malaise, wattenhoofd, verhoging. Met een beetje pech ook flinke koorts en spierpijn. Ik noem het: Hoofdgriep. Meestal duurt het zo'n anderhalve week eer ik weer aan het werk kan, waarna ik nog een tijdje nasnotter. En dan is het weer over.
Heb in de loop der tijd veel over griep en weerstand gelezen, want het is vervelend genoeg. Griep is namelijk niet geheel onschuldig maar een huisarts kan vaak niet meer doen dan zeggen dat je het gewoon zelf uit moet zieken, tenminste, als je niet tot de doelgroep van de griepprik behoort.

In de loop van de tijd heb ik dus maar zelf een heel arsenaal aan natuurlijke remedies verzameld die ik inzet als ik een griep voel aankomen. Het is geen garantie dat dat een griep ook echt kan tegenhouden of zelfs verkorten, zelfs antibiotica doet dat niet, maar ik ben er heilig van overtuigd dat het bij mij de scherpe kantjes eraf haalt en dat het herstelproces soepeler verloopt. En dat is op zich al heel veel waard. Vandaar dat ik mijn bevindingen graag wil delen. Zelf namelijk net weer van een verschrikkelijke griep herstelt, de ellende ligt nog vers in het geheugen en hoorde van de week op het nieuws dat de heersende griepepidemie nog wel tot het eind van de maand zou aanhouden. Het wordt wel een lange blog met veel informatie en recepten.

Nu ben ik geen arts.. en ik wil daarom benadrukken dat je niet blind moet vertrouwen op mijn ervaringen. Waarschuw een dokter als dat nodig is!

Allereerst..Voorkomen is beter dan genezen:

Lijkt me logisch. En het enige wat je kunt doen ter preventie daarvan is je weerstand verhogen zodat je minder vatbaar bent. Nu hoef ik niet te gaan vertellen wat iedereen eigenlijk allang weet. Gezond eten, voldoende slapen, beweging, etc. Dat is de basis voor een gezond leven. En daarbij helpt het aloude principe van Rust, Reinheid en Regelmaat. Heel pragmatisch.

Maar daarnaast is er meer waar je vooral in een griepseizoen op kunt letten. Het is namelijk zo dat griep veel vaker voorkomt in de winter, en dat is niet voor niets. Een van de oorzaken daarvan is de luchtvochtigheid. 

Luchtvochtigheid.

Zo met de verwarming aan en de ramen dicht in de herfst-winter is de lucht binnen vaak erg droog. Dat droogt niet alleen je slijmvliezen uit waardoor die verzwakken, het is ook bewezen dat een griepvirus langer leeft als de absolute luchtvochtigheid laag is (of juist heel hoog, denk tropisch, maar dat komt hier niet voor.) Dat werkt elkaar dus in de hand. Zorgen voor meer luchtvochtigheid in huis heeft zeker effect, Dat kun je al bereiken door te zorgen voor waterbakjes aan de verwarming of een keteltje water op de kachel. Maar er zijn ook luchtbevochtigers in de handel waar je aan kunt denken. (Ik heb overigens wel gelezen dat huisstofmijt weer erg goed gedijt bij een hoge luchtvochtigheid. Ben je daar erg allergisch voor, zoals ik, dan zit je dus nooit goed, of je moet er een luchtzuiveraar met hepa-filter bij hebben om allergenen uit de lucht te filteren.)  Pfff

Extra vitamine.

Het bijslikken van extra vitamine C hoor je vaak als het om griep gaat. Maar laatst las ik dat vitamine D een grotere rol speelt bij het voorkomen van griep. (Vitamine D bevordert o.a. kalkopname en weerstand. En het schijnt dus dat een lage kalkspiegel de kans op griep verhoogt.) De belangrijkste bron van vitamine D is zonlicht (vanaf zonnesterkte 4) en in veel mindere mate voedsel (vette vis). Aangezien in de winter de zon nooit sterk genoeg schijnt lopen veel mensen een vitamine D gebrek op. Nu ben ik normaal gesproken niet zo voor het slikken van voedingssupplementen, maar heb nu toch een potje capsules met gezuiverde cod liver oil gehaald. Het ouderwetse levertraan, zeg maar. Zit meteen ook vitamine A bij, een goede weerstandsverhoger. De rest haal ik liever uit gezond en gevarieerd eten.
Mutsen en petten.
Deze tip kreeg ik van een man die chronisch verkouden was. Eindeloze antibiotica kuren had hij gehad, paar keer holtes door laten spoelen..(of schoonschrapen zelfs, geloof ik dat hij zei, klinkt nog enger) in het ziekenhuis. Het duurde en duurde, maar uiteindelijk was het onder controle. Vervolgens zei zijn KNO-arts: "Het is niet wetenschappelijk bewezen, maar neem van mij aan dat het werkt. Zodra het buiten ook maar iets kouder wordt bedek dan je hoofd, met name je vóórhoofd. Dat bespaart een hoop ellende."
Dat heb ik altijd onthouden. Als ik 's ochtends met de honden wandel in het bos en de lucht begint gaandeweg het seizoen af te koelen, zet ik iets op m'n hoofd. Het begint met een pet, dat ziet er nog niet zo winters uit maar is wel lekker warm. Of zo'n hoofdband die over je voorhoofd en oren gaat. Vervolgens allerlei gradaties van mutsen, van dun naar dik gevoerd. De schaamte ben ik daarin wel voorbij, want echt stoer is het natuurlijk niet. Maar het is wel zo lekker behaaglijk, kan niet meer zonder.

De griep heerst:

Ondanks alles kun je natuurlijk toch misschien de griep krijgen, vooral als mensen om je heen ziek worden. Het is namelijk besmettelijk zowel via de lucht (hoesten/ niezen) als via direct contact (zelfs een handdruk is al voldoende). Zie dat maar eens te ontlopen! 

Het allerbelangrijkste is dan een goede hygiëne. Voor jezelf (en voor je medebewoners/ collega's.)

• Doe dat door heel vaak je handen te wassen. Ik las minimaal 8 keer per dag, liefst meer, voor minstens 20 seconden met zeep en water. Of met desinfecterende handgel als er geen water in de buurt is. Je eigen handen komen op veel openbare plekken. Een trapleuning, toetsenbord, geld, deurknop, winkelwagentje etc. Allemaal bronnen van besmetting. (Niet meteen smetvrees krijgen, hoor!)
• Hoest of nies niet in je hand, zoals je moeder je geleerd heeft, maar in de binnenkant van je elleboog. Dat voorkomt besmette handen.
• Of gebruik papieren zakdoekjes en gooi die na een keer gebruik ook echt weg. 
• Probeer zo min mogelijk aan je gezicht (buurt neus/mond) te komen. Dat is moeilijker dan je denkt want het schijnt dat je gemiddeld zo'n 250 keer per dag wel met je handen in je gezicht zit.
• Zorg voor een goede mondhygiëne. Poets vaker je tanden en schraap je tong, en zet je tandenborstel weg in een oplossing met 3% waterstofperoxide om de bacteriën te doden. (te koop bij de apotheek, gebruik een 1:1 oplossing met water.) Een virus gaat vaak gepaard met een bacteriële infectie (vb. keelpijn) Overigens, je mond stikt van nature van de bacteriën, maar dat zijn overwegend goede bacteriën. Volgens m'n tandarts doen we daar vaak veel te panisch over. Maar in tijden van griep is het zeker slim om te desinfecteren. Je kunt met een oplossing van 1:1 (water : waterstofperoxide3%) ook je mond spoelen/ gorgelen. Niet doorslikken!!
• Ik schreef eerder over de 4-dievenmix (hier). Een mix gebaseerd op etherische oliën waarvan beweert wordt dat het 99% van de luchtgedragen bacteriën kan doden. Nu is een griepvirus geen bacterie, maar een epidemie gaat vaak wel gepaard met ook bacteriële infecties. Door deze mix in een brandertje met waxinelichtje te branden, of met water in de lucht te sprayen, of in een schoonmaaksopje te druppelen, kun je je omgeving wat schoner houden. 

Toch de griep gekregen:

Vaak wordt je eerst wat rilleriger, of je voelt een rauwig randje achter in je keel, of je bent vermoeider dan normaal. Meestal zijn dat al voorbodes van het onvermijdelijke, tenminste in mijn geval. (Meestal krijg je binnen 48 uur na besmetting al de eerste symptomen, hooguit een week erna.) En dan wordt het al gauw duidelijk. De griep neemt het onherroepelijk over. Snot overal, niezen, hoesten, waterogen, een slap lijf.. Doe jezelf en anderen een plezier en blijf thuis.

Naast de hygiëne is nu rust en vocht het allerbelangrijkste. En daarnaast nog allerlei huismiddelen die je verlichting kunnen geven. (Minder druk, minder snot, meer lucht.)

Drankjes en siropen

Veel drinken is het devies. Al helemaal als je ook koorts hebt. Zeker anderhalf tot 2 liter per dag.Voor elke halve graad verhoging een kop erbij. Vocht helpt je van je afvalstoffen af, wie wil dat niet?

• Ik ben een absoluut gelovige in de vlierbessensiroop en maak in de herfst een voorraad die ik invries. (zie hier) Dat vergt planning natuurlijk, niet iedereen anticipeert op griep. Maar gelukkig kun je het ook kopen. In reformzaken/ natuurvoedingszaken of in gezondheidswinkels als de Tuinen zijn producten te koop waar vlierbessen inzitten. Het werkt anti-viraal.
• Mirjam schreef al een blogje over haar anti-griep wondersiroop die lang houdbaar is, gemaakt van ingrediënten die je in elke supermarkt kunt kopen. Ik maak vaak een iets sterkere meteen-drinken-variant. Kijk daarvoor bij de opmerkingen. De blog van Mirjam vind je hier.
• Groene thee bevat veel anti-oxidanten die de weerstand verhogen en infecties tegengaan.
• Allerlei verse vruchten of groentensappen zijn tevens voedzaam en bevatten veel vitaminen. 
• Als je ook veel zweet is wat groentebouillon goed. Het vult de zouten aan waardoor je je minder slap voelt. 
• Alcohol is geen goed idee, ondanks grootmoeders goedbedoelde grog. Het onttrekt juist vocht uit je lichaam (dat geldt overigens ook voor koffie) en het afbreken van alcohol kost veel energie wat je beter aan het herstel kunt besteden. 

Verlichting

Het ergste vind ik de druk in je hoofd en het gebrek aan lucht als je zwaar verkouden bent. Alleen al een boterhammetje eten zorgt voor ademnood. Je neus zit dicht en de kans dat dat doortrekt naar je bijholtes is iets wat je wil voorkomen. Als het niet al is gebeurt.

• Absoluut op nummer één staat het gebruik van de neti-pot. Een neusspoeling met fysiologisch zout om zo je holtes te reinigen. Mijn oma deed dat al bij me toen ik nog een kind was, en daarna kreeg ik altijd een dropje. Het komt oorspronkelijk uit de ayurveda en hoewel het niet het meest smakelijke gezicht is, is het wel het meest afdoende. Doe het een paar keer per dag en het geeft meteen verlichting. Soms zijn je holtes zo verstopt dat het echt wel een tijdje kan duren eer het open gaat.. Stop pas als dat gelukt is. Ik heb er wel eens drie kwartier over gedaan voor een neusgang doorstroomde maar dat was de tijd waard. Vrij kunnen ademhalen geeft zoveel verlichting!! Hier zie een willekeurig filmpje op youtube over het gebruik ervan. (Zo elegant zou ik het nooit kunnen voordoen.)  Ik gebruik lauw water uit de kraan (lichaamstemperatuur) en gewoon keukenzout. Grofweg een theelepel zout op een kopje water. Je hoeft trouwens geen officiële netipot te gebruiken. Ik heb een kannetje waar je water mee bijvult in het stoomapparaat wat prima werkt. Een gewoon knijpflesje werkt ook heel goed.
• Mocht je neus zoo verstopt zitten dat er met de netipot geen doorkomen aan is dan kan het helpen om eerst te dampen. Zet een pan heet water, wel van de kook af anders is het te heet, op tafel en ga er met een handdoek boven hangen zodat de stoom, warmte en zwaartekracht de boel kan losweken. Eventueel wat kamille in het water, of een klein druppeltje etherische olie van eucalyptus of tea tree olie erdoor voor nog meer verzachting of verfrissing. Maar bedenk wel, wil je echt verlichting, ga dan aan de netipot. Het reinigt veel intensiever waardoor je neus ook langer open blijft.
• Iets anders wat ik vroeger al van mijn oma leerde (ze was verpleegster) was drukpunt massage. Met je wijsvinger licht drukkend kleine rondjes draaien op bepaalde plekken in je gezicht. Veel verlichting geeft het punt boven je neus, tussen je wenkbrauwen. En op het onderste randje van je jukbeenderen precies op de lijn van je pupil als je recht naar voren kijkt. Of meteen naast je neus ter hoogte van je neusvleugels. Soms voel je letterlijk binnen een halve minuut je neus opengaan.
• Iets soortgelijks, maar net iets anders, is een massage voor zelf- lymfedrainage in je gezicht. Ik vond een Engelstalig filmpje op Youtube dat me al veel heeft geholpen. (Liefst tijdens een warme douche.) Het helpt o.a.bij druk in het hoofd, door allergie, verkoudheid, hoofdpijn. Maar ook tegen een poffig gezicht na een nacht diep slapen. Zie voor de link hier.
• Onder de douche gebruik ik een douche-damper, waar ik eerder over schreef. Zie hier. Het zorgt voor een beetje meer lucht, maar niet zo direct als dampen boven een pan heet water zou doen.
• Bij keelpijn (meteen vanaf het eerste rafelige randje) regelmatig gorgelen. Dat kan met saliethee, kamillethee, waterstofperoxide 3% (oplossing 1:1 met water) of met zout water. (Niet inslikken.) Eventueel ook met gewoon mondwater uit de supermarkt, al vind ik die persoonlijk vaak veel te sterk. Keelsnoepjes werken voornamelijk vanwege het feit dat je ergens op zuigt. Dus al zou je op een steentje zuigen dan is dat net zo effectief..(wel minder lekker.) 's Nachts krijg je vaak keelpijn omdat je met open mond slaapt, vanwege de verstopte neus. Een open neus is dus ook een hulpmiddel tegen keelpijn.
• Deze is ook van m'n oma...nu we het toch over de nacht hebben. Als ik verkouden ben heb ik 's nachts steevast een doorgesneden ui op een schoteltje naast m'n hoofdkussen liggen. Het zou de lucht klaren.
• Bij verstopte bij-en voorhoofdsholtes kan warmte pijnstillend werken. Je kunt makkelijk een verwarmend zakje maken door een oud washandje (of iets anders van natuurlijke stof) voor de helft te vullen met ongekookte rijst (géén snelkookrijst gebruiken, dat kan vlam vatten) dat dichtnaaien en maximaal 2 minuten in de magnetron verwarmen bij 600 W. Eventueel kun je er nog wat etherische eucalyptusolie of lavendelolie bovenop druppelen voor een beetje aromatherapie. Leg op je voorhoofd of over je ogen/jukbeenderen en blijf even rusten. De rijst koelt maar langzaam af. Keer op keer te gebruiken. Ook fijn bij hoofdpijn. (Zelfs handig als je koude handen hebt in de winter. 2 kleine zakjes in je jaszak en je hebt de komende 30-45 minuten een handwarmertje bij je. Ideaal bij het honden uitlaten!)
• Nog een laatste opmerking over het snuiten van je neus. Dat kan op een foute en op een goede manier. De foute manier is door druk te zetten terwijl je beide neusvleugels dichtdrukt en dan loslaten. daardoor ontstaan er téveel druk in je hoofd. Beter is om een neusgat dicht te houden en een neusgat open terwijl je druk zet, en dan van links naar rechts te wisselen. Overigens is er ook helemaal niets mis met het ophalen van je neus, alleen klinkt dat minder lekker.

Elixer: tincturen en tonicums: (doseringen voor volwassenen)

Anders dan bijvoorbeeld een kruidenthee zijn de kruiden in tincturen veel sterker en daardoor geneeskrachtiger. Op basis van alcohol zijn de werkzame stoffen er bij wijze van spreken uitgeloogd. Het kan je net een beetje boost geven om je ziekteherstel extra kracht bij te zetten en je weerstand te verhogen. Sommige kun je kopen, meestal kun je ze ook zelf maken, al kost dat zeker een maand de tijd om te trekken. Tonicums hebben niet per definitie een alcoholische basis, maar bijvoorbeeld een azijn of honingbasis.

• Het meest bekende is misschien wel echinecea-tinctuur. Gemaakt van de Echinecea purpurea of Echinecea angustifolia oftewel Rode Zonnehoed (Nederlandse benaming). Ontdekt door de indianen. Bij iedere apotheek en soms ook supermarkt te koop. Maar dus ook zelf te maken. Daarvoor kun je alle bovengrondse delen van de plant rooien op het moment dat het vol in bloei staat (rond half juli) Je kunt overigens ook de wortels gebruiken maar daarmee roei je gelijk de hele plant uit voor komend jaar. Goed wassen tegen insecten, in kleine stukjes snijden en 3/4 van een gesteriliseerd potje vullen en afvullen met 40% alcohol (jenever of wodka). Minimaal een maand tot 6 weken warm laten trekken (in zonnetje of warme vensterbank) en daarna de plantendelen eruit zeven en donker en koel bewaren. Tincturen zijn vaak jarenlang houdbaar vanwege het hoge alcoholpercentage. Preventief kun je iedere dag een  theelepeltje nemen, even onder de tong laten gaan en dan doorslikken. Of in een glaasje water (= minder agressief) Bij griep neem je iets minder per keer maar wel 3x per dag.
• Een andere tinctuur is een iets uitgebreidere variant. Naast echinecea zit er ook citroenmelisse en salie doorheen. De verhoudingen zijn 2 delen echinecea, 1 deel citroenmelisse en 1 deel salie. Verder te verwerken met 40% alcohol zoals bij bovenstaand tinctuur beschreven.
• Als je geen toegang hebt tot eigen gedroogde kruiden, of geen verkoopadres kunt vinden dan kun je ook denken aan een pakje Zweedse kruiden (van Jacob Hooij) om zo je eigen kruiderbitter te maken. Te koop bij o.a. apotheek, reform of bij de Tuinen.
• Als ik slecht (in)slaap dan zoek ik m'n heil bij valeriaantinctuur. Daar heb ik goede ervaringen mee de keren dat ik het gebruikte. Je kunt het kopen maar ook zelf maken. (Zie hier) Het duurt meestal een uurtje voordat het werkt, niet echt lekker, wel werkzaam.
• Meestertonicum (of master tonic) heeft ingrediënten die van nature antiviraal, antibacterieel, anti-schimmel en anti-parasitair zijn. Multi-inzetbaar dus, ook bij griep. Bovendien heeft het redelijk gangbare ingrediënten. Neem gelijke delen van knoflook (fijngehakt), ui (fijngehakt), gemberwortel (fijngeraspt), mierikswortel (fijngeraspt), rode peper (fijngehakt) en vul 3/4 van een gesteriliseerd glazen potje met deze verse ingrediënten. Vul het af met appelazijn tot alles helemaal onder staat en sluit het goed af. Laat het twee weken op een donkere plek trekken waarbij je het elke dag goed schudt. Na twee weken zeef je het mengsel door een vergiet met mousseline/kaasdoek. Sla het op in kleinere gesteriliseerde donkere glazen flesjes. Het is behoorlijk sterk en spicy van smaak. Van het soort dat tranen in je ogen laat springen! Een eetlepel per dag in je mond spoelen en doorslikken voor algemene weerstand. Bij ziekte vaker per dag (tot 5 x).
•  Ik schreef eerder al over de 4 dieven-mix (op basis van etherische olie voor grieppreventie door hygiëne (hier)) maar er is ook een tonicumvariant van op basis van appelazijn. Alle kruiden zijn gedroogd en afgemeten in volume. Dus in een maatbeker gestopt en gekeken tot welk dl-streepje het kwam. Neem 2 dl lavendelbloemen (ik koop ze bij de sligro) 2 dl salie, 2 dl citroenmelisse, 2 dl rozemarijn, 2 dl pepermunt, 2 eetlepels gemalen chilipeper, 2 eetlepels kruidnagel, 8 teentjes geperste knoflook, 2 eetlepels zomeralsem-tinctuur (zaad van zomeralsem is hier te koop) en tot slot 1/2 liter appelazijn. Doe alle kruiden, knoflook en tinctuur bij elkaar in een gesteriliseerde pot, overgiet met de azijn en 4 weken in het donker bewaren onder regelmatig schudden. Zeven en donker opslaan. Van deze azijn kun je iedere paar uur een eetlepel nemen als je een griep voelt aankomen.
• Een sneller recept voor een tonicum, vooral voor je keel, is het volgende. Neem 1/4 theelepel cayennepeper en 1/4 theelepel gemberpoeder en los die op in twee eetlepels water.Voeg dan 1 eetlepel honing en 1 eetlepel appelazijn toe. Goed mixen in een gesteriliseerd glazen potje, klaar. Een eetlepel per dag en een stuk lekkerder dan het meestertonicum.
• Nog simpeler zijn de recepten voor heilzame honing, liefst lokale honing. Al worden die wel met de tijd steeds krachtiger dus vooruit maken is slim. Werk altijd schoon en met gesteriliseerde glazen, goed afsluitbare potjes. Eventueel de honing heel licht verwarmen om mengen te vergemakkelijken, blijf wel onder de 40 graden C.  Voorbeelden zijn o.a. 

1. Knoflookhoning : Paar teentjes knoflook (en eventueel ui) overgieten met honing en een nacht tot enkele maanden laten trekken, hoe langer het staat hoe donkerder het wordt van kleur. Gewoon een eetlepel van nemen, rechtstreeks uit de pot.
2. Kaneelhoning: Verhouding kaneelpoeder : honing = 1 : 4. Meteen als je een griep voelt opkomen maken en twee maal daags een eetlepel van nemen, desnoods door de thee. Paar dagen mee doorgaan.
3. Een ander sterk poeder is kurkuma (geelwortel of koenjit) om door de honing te mengen. Werkt goed bij ontstekingen, verstekt het imuunsysteem en endocriene stelsel (klieren die hormonen produceren) en is antiseptisch. In India wordt het vaak rechtstreeks op een sneetje op de huid aangebracht. Inwendig wordt het beter opgenomen in combinatie met zwarte peper... Neem 9 delen gedroogde kurkuma, 1/2 deel vers gemalen zwarte peper en 1/2 deel gedroogde gemberpoeder. De poeders samen mixen en dan mengen met de honing tot alles is opgenomen en je een dikke pasteuze samenstelling hebt. Zo een eetlepel van nemen of mixen door thee. 
4. Tijmhoning/siroop en dennensiroop heb ik eerder beschreven (zie hier)

Balsems

Een herkenbaar voorbeeld van een balsem bij verkoudheid is tijgerbalsem. Als je dat 's avonds op je borst smeert geeft dat warmte en verlichting (nooit op je gezicht smeren of onder een schrale neus...zeer pijnlijk!! Ik weet dat helaas uit eigen ervaring!) waardoor je wellicht beter slaapt. En slaap blijft altijd nog het aller allerbeste medicijn! Dus alles wat je daarbij kan helpen is meegenomen. Nu zijn de meeste balsems uit de winkel op petroleumbasis. Daar ben ik niet zo dol op, dus ben gaan zoeken naar meer plantaardige en vriendelijkere alternatieven. Bijvoorbeeld:

• Naaldbomenbalsem (van bijvoorbeeld zilverspar, douglasspar, den, cypres (die bomen herken je hier)) Neem ongeveer 100 cc aan pas gedroogde naalden van één, of een mix, van bovenstaande bomen. Eventueel kun je nog 1 theelepel aan jeneverbes toevoegen en 2 theelepels verse zest van een onbespoten sinaasappel. Hak de naalden grof en doe ze in een gesteriliseerden glazen pot tot niet meer dan ongeveer 3/4 vol (eventueel jeneverbessen en sinaasappelzest erbij) en vul de pot verder af met een goede, niet te zwaar ruikende, olie (bijvoorbeeld amandelolie, druivenpitolie, jojobaolie) tot alles onder staat. Even roeren om de luchtbelletjes te verwijderen, deksel erop en ongeveer 4 weken laten trekken op een warme, liefst donkere, plek. Daarna zeven door een zeef met kaasdoek of mousseline en goed uitknijpen. Als het goed is heb je nu ongeveer 100 cc aan geïnfuseerde, lekkerruikende, olie. (Desnoods zo te gebruiken als massageolie.) Voor het maken van de balsem verwarm je deze olie au bain marie en voeg je ongeveer 25 cc (ongeveer 1,5 eetlepel) zuivere bijenwas toe (te koop in korrelvorm op internet of in blokken bij een imker.) Goed roeren tot alles gesmolten is en dan in vloeibare vorm in schone gesteriliseerde crêmepotjes gieten en laten afkoelen.
• In dezelfde verhoudingen (olie:bijenwas = 4:1) kun je ook kiezen voor een olie geïnfuseerd met gedroogde pepermunt, tijm en/of eucalyptusblad, waar je met bijenwas een balsem van maakt. (Trouwens, als je niet op tijd olie hebt laten infuseren dan kun je ook etherische olie gebruiken in de olie. Ongeveer 5 % t.o.v. de basisolie. Heb je 100 ml olie dan is dat 5 ml etherische olie of ongeveer 100 druppels)
• Een andere snelle methode zonder het gebruik van bijenwas is een balsem op basis van kokosolie (niet in supermarkten te koop, wel bij toko's en reformhuizen/natuurvoedingswinkels.) en etherische olie (niet de synthetische olie!) Neem daarvoor een flinke eetlepel kokosolie. Vaak moet je het een beetje verwarmen want het stolt onder een temperatuur van 25 graden C. voeg daaraan toe 3 druppels etherische olie van elk eucalyptus, citroen en pepermunt. (dus 9 druppels in totaal) Goed mixen en smeren maar. Of je neemt een paar druppels van de 4 dieven mix (klik hier) Het is minder sterk dan de tijgerbalsem, dus wellicht moet je iets vaker smeren, maar de ingrediënten zijn zuiverder.

Al een beetje opgeknapt?

Neem dan af en toe toch een beetje frisse lucht. Kleed je goed warm aan en maak een klein ommetje. Vaak slaap je beter en ben je minder lamlendig als je niet de hele tijd in je bed of op de bank blijft liggen. Voor je spieren ook fijner. (Heb je kinderen of honden dan móet je vaak wel trouwens, want de wereld draait gewoon door.) Je kunt zelfs denken aan een paar lichte oefeningen. Er zijn een paar yogaposes die je kunt doen ter verlichting. Weer in het engels uitgelegd, maar klik hier voor een paar voorbeelden.

Maar doe vooral niet teveel te snel. Luister naar je lichaam want het wordt onherroepelijk afgestraft.

Het is trouwens niet zo dat ik al deze remedies constant klaar heb staan hoor! En vooral als ik ziek ben, ben ik een stuk minder daadkrachtig. Maar het scheelt wel om zo alles bij elkaar te hebben staan, mijn verzameling van over de jaren. Elke keer kun je er weer iets anders uitpikken wat op dat moment goed voelt. Want één ding is zeker, het voelt vaak al goed om te weten dat je actief probeert de griep te bestrijden.

Een grappige tip om alles in perspectief te zetten. Afgelopen week sprak ik met een collega die vertelde dat ze ooit, in haar jeugd, één keer de griep had gehad. "Hoe doe je dat in godsnaam?" vroeg ik, want ik probeer zoveel qua gezond leven. Eet gevarieerd en gezond, veel fruit, groente, half vegetarisch, weinig suiker, geen koffie, geen sigaretten, drugs of alcohol. Veel beweging, genoeg rust. En toch zo vaak grieperig! Haar antwoord: "Tja, misschien moet je daar eens mee ophouden! Met dat gezonde." Haha.

Veel beterschap allemaal. 

En met de woorden van Mirjam: "Het gaat ooit over, heus!"